zondag 20 november 2011

Retraite FOCUS 2011

17 november 2011, 14.30 uur
Tussen Heerenveen en Zwolle

Het is weer zover, ik ben op weg naar Diepenveen. Opnieuw met FOCUS, opnieuw in de Abdij Sion bij de broeders van de Cisterciënzer orde. Hoe zal het er zijn? Zouden ze er nog aan het verbouwen zijn, zoals vorig jaar?
Vorig jaar vertrok ik met de opdracht “Ora et labora”, bid en werk. Mijn laatste notities van die retraite gingen over al dan niet theologie studeren. Toen twijfelde ik, omdat ik de belangstelling en interesse voor had en weinig echte drempels waren (en zijn). Nu zijn we een jaar verder, en heb ik een voorlopig besluit genomen. Ik doe het niet, ik kan mij vooralsnog beter gaan ontwikkelen als schrijver. Dat is waar mijn talenten liggen.
Misschien dat ik later iets met het Woord ga doen. Later, als ik misschien daadwerkelijk tot dat beroep geroepen wordt. Zoals Samuel: Spreek Heer, Uw knecht luistert.

You pray tot the God you always denied
Mumford & Sons klinkt uit mijn telefoon. Wat is dat voor een waarheid voor veel katholieken? Wat betekent God voor de doorsnee roomse gelovige? Hoe rooms ben ik zelf eigenlijk? Oecumenisch ben ik zeker, en in die zin ook katholiek. Mar rooms ben ik niet.
Dit wordt mijn derde kloosterbezoek in drie jaar. In februari 2009 ging ik met Evert naar de Willibrord Abdij in Doetinchem, onze kamer heette Het Biezenmandje. Vorig jaar deden we mee met de FOCUS-retraite, over de ziel.

Death is at your doorstep / you are not alone in this / you are not alone in this / As brothers we will stand / and hold your hand
Schitterend, die meerstemmige muziek van Mumford & Sons. Hoe meer ik het luister, hoe meer ik de muziek begrijp. De zang is niet te vergelijken met bijvoorbeeld The Beatles of Crosby, Stills, Nash & Young, maar ik moet het verschil nog onder woorden zien te krijgen. Misschien dat ik het antwoord daarop dit weekend vind. Ik ben immers schrijver van beroep.

22.18 uur
Het is nou tien uur geweest, en het eerste dagdeel zit erop. De kennismaking zit erop, de eerste klappen (á 1,50 gulden) zitten erop. Indruk? Vooral veel expressieven, mensen die meer praten dan ik. Dat is slechts een constatering, geen waarde-oordeel.
Gelijk ook open, althans Kees. Zijn linkerarm is geamputeerd. Hij is veertien jaar geleden geschept door een auto, had veel pijn aan de arm en liet het verwijderen. Zonder succes, want nu komt de fantoompijn als een boemerang terug.
Met Albert Jan een sigaar gerookt. Hij vertelde over onder meer zijn keuze om theologie te studeren. Moedige keuze, ook omdat ij door de studie op het dieptepunt van zijn geloof zat. Desondanks is hij een enthousiaste pastor, en zijn drive steekt mij ook weer aan. Maar ik heb Kampen nu echt op een zijspoor gezet. En ik weet niet hoe lang dat duurt.

Vrijdag 18 november 2011, 11 uur

Dit is de rust waar ik op heb gehoopt. Geen herrie, geen geluiden dan vogels en een intense tevredenheid. As we speak zijn we bezig met een individuele groepsopdracht. We zijn bezig met Lectio divina, luisteren naar wat God ons te zeggen heeft. We doen dat aan de hand van Johannes 15, de ware wijnstok. Hoe bekend het ook is, deze keer was het confronterend.
Vanmorgen zat ik om kwart over vier in de kerk, voor de metten (nachtgebed). Na afloop weer m'n bed ingedoken, om vervolgens naar de lauden (ochtendgebed) te gaan – om kwart over zeven. Bijzondere ervaring om naar de kerk te lopen als 'de wereld' nog slaapt.
Nog even over die Lectio divina, de 'Goddelijke lezing'. Ontstaan eind twaalfde eeuw, en bedacht door de monnik Guigo de Kartuizer. Deze manier van lezen telt vier stappen:
  • de lezing
  • de overweging
  • het gebed
  • en het schouwen
Vergelijkbaar is de Solvat-methode. Wat opvalt is het tijd nemen en stil worden. Nu ik hier in het klooster zit, ervaar ik hoe onrustig het thuis is. Hier spreekt de eenvoud, de rust. Ik merk hoe goed het is om hier na een jaar weer bij bepaald te worden.
Tuurlijk, je neemt zoiets ook wel mee naar huis, maar die ervaringen van hier lijken uit te sterven, te vervlakken, een doodbloedende ervaring. Op het moment dat de ervaring bijna is opgedroogd, komt deze retraite weer. Ik kan wel zeggen dat ik een enorm gezegend mens ben.

13.48 uur
Schrijven is wel echt iets voor jou he, als ik zie wat je vorig jaar hebt geschreven, dan is zo'n retraite behoorlijk productief.” Was getekend, Albert Jan Holsappel. Hij heeft gelijk, dit soort weekenden laten me veel schrijven. Het leuke is dat schrijven schrijven doet, zeker op de ouderwetse manier met pen en papier. En daar houd ik van.
Vanmorgen bij de uitleg van de Lectio divina, vertelde Albert Jan dat het bij deze manier van lezen gaat om het luisterende lezen naar God. “Spreek Heer, want Uw knecht hoort.” Mooi dat sommige dingen op sommige manieren terugkomen.
Vandaag in de kerk voorgelezen uit I Makkabeeën 4: 52 – 59, over de inwijding van het heiligdom. Als protestanten kennen we dit apocrief niet, en dat is spijtig. Want de Makkabeeën zijn verantwoordelijk voor het Chanouka, het joodse lichtfeest.
Het is fijn om hier te zijn, om even niets te hoeven, geen stress in jezelf of om je heen. Gewoon er zijn, je richten op de dingen die er echt toe doen. Ik geniet hier met volle teugen van. Het wordt tijd om met Evert een nieuwe privé-retraite af te spreken. Los van FOCUS, wat wij volgend jaar willen gaan leiden. Dat is het idee. Nu de uitvoering nog. Maar dat is van later zorg. Eerst maar de wijnstok, de liefde, de vreugde, het snoeien, het afbreken en het voor God mogelijke.

16.30 uur
Net als vorig jaar een preek van Henri Nouwen bij Hour of Power gezien. Over het worden van Gods geliefde kind. Vond het opvallend dat Nouwen een samenvatting van Jezus' leven gaf en dat ook op ons eigen leven toepaste, en dat aan de hand van een maaltijd. Jezus nam het brood, zegende het, brak het en deelde het uit. Ook Jezus werd genomen, gezegend, gebroken en uitgedeeld. Zo ook wij, zo ook ik. Mooie vondst.
Nu ik zo mijn uren doorbreng bij de Abdij Sion, merk ik hoe weinig ik meekrijg van de grote wereld. Ondanks dat ik met mijn BlackBerry online kan, weet ik niets van wat er buiten de abdij gebeurt. Tuurlijk, ik ben meer schrijver dan journalist, maar door mijn opleiding wil ik wel graag weten wat er gaande is. Normaal gesproken, want nu ben ik van de wereld afgesloten en dat bevalt me prima.
Op dit moment ben ik getuige hoe een mistbank ontstaat op twee eilanden verderop. Waar eerst een grasmat zichtbaar was, ligt nu een dikke grijze novemberdeken. Een bijzonder verschijnsel, je hebt geen idee waar de toevoer is van de mist, maar de dikke laag wordt steeds groter en ondoorzichtiger. De natuur mag dan van slag zijn door het broeikaseffect, het werkt nog steds voortreffelijk.

19.40 uur
Zojuist bij de broodmaaltijd kennis gemaakt met Arjan Geurts. Hij vroeg om de jam, wat gemaakt was door Geurts. Arjans opa was jam-maker, in het bedrijf van diens vader. Nu was het familiebedrijf in handen van een achterneef. Dit soort ontmoetingen heb je hier dus.
We hebben er nu 26 uur opzitten, nog 22 te gaan. Misschien komt het door de vele diensten, maar ik heb het idee dat ik hier al veel langer ben. Morgen ben ik weer thuis. Vreemd idee, maar niet iets om mee bezig te zijn.

22.50 uur
Een laatste paar notities voor ik ga slapen. Mooie avond, met Albert Jan gesproken over kloosters, E&R en het overnemen van de retraite-leiding. Uiteraard onder het genot van een sigaar. In de groep gesproken over 'aanstoot', relatie met God, angst voor meningen. Aardig gesprek. Nu naar bed, morgen er op tijd uit!

Zaterdag 19 november, 9.25 uur

Een korte nacht naar mijn gevoel. Vier uur is toch best vroeg. Na het nachtgebed mijn bed ingedoken, maar de korte nacht is gevoelsmatig niet langer geworden.
Straks schilderen. Ben benieuwd wat er bij de schildersessie van ons verwacht wordt. We zien het wel. Het schilderen is vorig jaar ook gelukt. En daarbij, hoeveel woordkunstenaars zijn ook niet met schilderijen en foto's bezig geweest? Drummer Jan Pijnenburg (grafisch vormgever), Henk Hofstede (foto-kunstenaar, beeldend kunstenaar), Bob Dylan (schilderijen), Toon Hermans (tekeningen, schilderijen). Ik bevind me dus in goed gezelschap.

14.50 uur
De laatste momenten van de retraite zijn aan de gang. As we speak wordt er de laatste hand gelegd aan de schilderijen. Wel leuk, we hebben een schildersintro gehad over kleur en schildermaterialen. Ik ben zelfs aan de slag geweest met een Groene Land-pasje!
Bedoeling van het schilderen is om meditatief te schilderen over de wijnstok, het thema van de retraite. Ik heb een hart geschilderd (als teken van liefde) met wijnstokken, met ranken eruit groeiend. Met het pasje heb ik een soort waas erover heen gemaakt. En dat geeft een bijzonder effect.
Leuk om zo bezig te zijn. Maar eerlijk is eerlijk, het is vooral leuk omdat ik zoiets maar eens per jaar doe. Er is geen hobby-schilder in mij aangeboord. Ik blijf maar met woorden bezig.

15.55 uur
Het is nu opruimen en aftaaien. De sociaal gewenste activiteiten als afscheid nemen zijn gebeurd, nu een kwestie van spullen pakken en naar huis. Het is goed zo, dat weekend heeft zijn nut gehad, het is goed om straks weer thuis te zijn en het weekend te verwerken. Het was zoals het was. Ik heb niet de behoefte om een dag langer te blijven. De retraite heeft het verzadigingspunt gehad. Het is goed zo.

18.20 uur, tussen Zwolle en Heerenveen
De terugreis. Nu is er dan definitief een einde gekomen aan de retraite. Geen weg terug. Maar als gezegd, het is goed zo. Het is een goed weekeinde geweest. Blij dat ik ben gegaan, zonder dat ik van tevoren opzag tegen de retraite. Maar toch, tijdens die dagen weet je of de keuze goed is geweest. En dat was het.
Bij vertrek Mumford & Sons in gedachten.
Serve God, love me and mend / this is not the end / Sigh no more, no more
Ik had het idee om na te gaan hoe de meerstemmige zang zich precies verhield. Daar ben ik niet meer aan toegekomen. Het koorzang van de broeders heeft mijn aandacht gehad, en de wijnstok mijn concentratie.
Ik kijk met genoegen terug om dit weekend. Een paar volle dagen, gekenmerkt door het ritme van de diensten. Bijzonder hoe je dag is als je een flink aantal keer per dag naar de kerk gaat. Al is het maar voor een dienst van tien minuten, een kwartier. Het doorbreekt je dag, laat je ervaren dat een dag bestaat uit meer dan alleen avond, nacht, ochtend en middag. De dag is veel meer dan dat. Zelfs als je na het nachtgebed weer je bed in duikt.
Opmerkelijk ook hoeveel ik in die 48 uur schrijf. Behoorlijk productief, misschien om mijn blogs, die ik nu niet bijhoud, te compenseren. Hoewel, als ik zo thuis ben, blog ik vrolijk verder. Dat gemis is ook maar relatief.
Goed om dit retraite-dagboek af te ronden. Ook hier komt een einde aan. Tijd om te bidden en te werken.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten