dinsdag 31 juli 2012

Journalistieke verzinsels, Bob Dylan en Dautzenberg


Bij The New York Times is journalist Jonah Lehrer ontslagen. Voor zijn boek Imagine heeft de schrijver het een en ander verzonnen. Het boek gaat over de creativiteit van onder andere Bob Dylan. Lehrer citeert Dylan in de film Dont Look Back, waarin de zanger zegt dat zijn liedjes niet over iets gaan. Lehrer voegde daaraan het citaat toe: “Houd op met vragen of ik het wil uitleggen.”

Lehrer ligt al langer onder vuur omdat hij plagiaat heeft gepleegd.

Dit verhaal doet een beetje denken aan de affaire van journalist A.H.J. Dautzenberg. Hij verzon een interviewtrilogie met Motörhead-voorman Lemmy Kilmister. De VPRO, voor wiens gids Dautzenberg zijn interviews verzon, vond het niet nodig om de auteur hiervoor te ontslaan.

Een wonderlijke wereld, dat van de journalistiek. Nietwaar?

maandag 30 juli 2012

Herman van Veen – God is gratis


'Voor mijn kleinzoon'



God is de wind

God is de wind jongen

die door je haar waait



God is de zon

God is de zon jongen

die je gezicht verwarmt



God is geen bijl

God is geen wet

God is geen standbeeld

God is geen oordeel



God is een vlok

God is een sneeuwvlok

die op je hand smelt



God is een woord

God is een naam

die in je hart woont

God is gratis



zondag 29 juli 2012

Zwembad


In het zwembad is het niet druk. Een buitenzwembad in een Overijsselse stad. Buiten is het niet warm, en zonovergoten is het nou ook weer niet. Maar het is droog, en wanneer de zon langs de wolken schijnt, is het prima te doen. Sterker nog, dan is het heel goed te doen.

Drie broers en hun zusje vormen een aangenaam groepje in het vrijwel lege bad. Ze springen van de duikplank, dagen elkaar uit om zover mogelijk te zwemmen en de oudste wordt bewonderd door de jongeren.

De vier kinderen vormen een gezin, dat is snel duidelijk. Hoe ze heten, wordt ook snel duidelijk. Het meisje heet Ruth, de broers (in willekeurige volgorde) Levi, Aron en Joël. Vier Bijbelse namen klinken over het water van het bad in de bossen.

Zo wordt de Bijbel een beetje modern en menselijk.

vrijdag 27 juli 2012

Hollen of stilstaan


Het Hollandse weer kenmerkt zich door het hollen of stilstaan. Het ene moment van de zomer kijkt Nederland treurig voor zich uit. Regen, wolken, een Engels weertype. Bijna herfstachtig, met stevige windvlagen.

Maar als een blad dat zich omdraait, is het opeens tropisch warm in Nederland. Temperaturen tussen de 25 en 30 graden. Strak blauwe lucht en mussen die van de daken vallen. Overal is het puffen en kraken. Bij het minste of geringste voel je een stroompje zweet over je rug lopen.

Hollen of stilstaan. In het ene gedeelte van de wereld heerst grote droogte. Een gloeiend stukje as van een sigaret zet zo een hectare bos in vuur en vlam. De vuurzee bedreigt de plaatselijke bevolking. Een paar duizend kilometer verderop verdrinken mensen door overstromingen. In gebieden valt plotseling meer regen dan normaal in drie maanden.

Tjah. Hollen of stilstaan.

donderdag 26 juli 2012

Religieus in het Naauw


Ik loop na afloop van een etentje door het centrum van Leeuwarden. Op het Naauw zie ik een man aankomen met een missie. Zo iemand, waaraan je kunt zien dat hij iets van je wil. In de meeste gevallen is dat een abonnement of geld voor een goed doel. Deze man heeft zijn eigen goede doel: zieltjes winnen.

“Ken jij Jezus al?” vraagt hij me op de man af. Ik antwoord hem bevestigend, want ik heb Jezus die dag nog gesproken. De man met de missie gaat hiermee nog niet akkoord. Het is voor hem een onbevredigend antwoord. “Maar ben jij ook wedergeboren?” wil hij weten. Ook dat kan ik hem bevestigen. Ik ben inderdaad wedergeboren, en ga 's zondags tweemaal naar de gereformeerde kerk.

Ik hoop dat hiermee de zaak af is, want eigenlijk ben ik op doortocht naar Wobbe, de platenboer. Even bijpraten met mijn vriend op de Voorstreek. De missionaris heeft van dit alles geen weet, en wil graag zijn levensverhaal aan mij kwijt. Ondertussen merk ik op dat hij in zijn handen een stapeltje kaartjes heeft. Waarschijnlijk met religieuze teksten. Is het zijn doel om al die religieuze visitekaartjes af te geven, vanavond?

Hij verteld dat hij vroeger ook gereformeerd was, zijn vader was ouderling. Maar als puber ging deze jongen uit, met de vrouwen mee, drinken, cocaïne. Hij was weliswaar gedoopt, maar leefde een losbandig leven. En hij niet alleen, eigenlijk iedereen in zijn gereformeerde vriendenkring leefde zo. Alsof de doop de garantie was om christen te zijn, maar je de vrijheid gaf om er op los te leven.

Rond zijn zestiende raakte hij van de kerk af. Maar wonder boven wonder, rond zijn 25e, 26e, 27e raakte hij weer bij de kerk betrokken. Evangelie-gemeente De Deur in Leeuwarden. Via net zo'n gesprek als hij nu met mij voerde. Tijdens een bekeringsgebed gaf hij zijn hart aan Jezus. Sindsdien was zijn leven totaal veranderd.

Of ik dat ook wilde. Of ik ook op zo'n manier mijn leven aan Jezus wilde geven. Daar was het de jonge evangelist om te doen. Maar helaas, dat zag ik niet zitten. Sterker nog, voor mij hoefde dat ook niet. Want juist het feit dat Jezus naar mij toe was gekomen toen ik een baby was, is voor mij nog elke dag van onschatbare waarde. Het initiatief ligt niet bij mij – elke dag opnieuw ligt het initiatief bij God, bij Jezus. Aan ons de taak om daar elke dag op te reageren, en niet alleen tijdens een bekeringsgebed.

En daarbij, het beeld dat de gesprekspartner mij schetste over de gereformeerde kerk, nee, daarin herkende ik mij totaal niet. De gereformeerde doop als vrijbrief voor een losbandig leven? Niet in de kringen waarin ik mij begeef.

Ons gesprek liep dood. Hij had zijn idee, ik had mijn idee, en we zwerven in gedachten – maar we komen altijd thuis.

woensdag 25 juli 2012

Schrijven


Is schrijven moeilijk? Volgens mij niet. Maar dat zeg ik, die vrijwel dagelijks aan schrijven is. Volgens mij is schrijven heel eenvoudig. Probeer het maar eens uit. Pak een pen en papier (ja, dat ouderwetse gedoe) en begin met het schrijven van een willekeurige zin. Maakt niet uit welke zin het is. Desnoods de kop in een krant. De kans bestaat dat je vanzelf begint door te schrijven?

Nee, toch niet? Schrijf dan nog een willekeurige zin. Vervolg dit proces tot het moment dat je vanzelf begint te schrijven. Je ontdekt een overeenkomst tussen de zinnen. Of je gaat tijdens het schrijven nadenken over die zin, waardoor er associaties gaan ontstaan.

Wat ook een makkelijke oefening is, is om op een willekeurige plek te gaan staan. Minimaal een half uur. Beschrijf wat je ziet. Op een terrasje is dat heel eenvoudig. Dan gebeurt van alles om je heen. Maar ook op een plek waar weinig mensen voorbij lopen, ga je op een gegeven moment beschrijven wat er gebeurt.

Wedden?

Ik ben benieuwd. Ik daag je uit om jouw verhaal met mij te delen. Kom maar op, wat heb je geschreven? Ging het je makkelijk af?

dinsdag 24 juli 2012

KRO's Over De Streep #2


De KRO is momenteel bezig met een tweede seizoen van Over De Streep. Dit concept is overgewaaid vanuit Amerika, waar het onder de naam Challenge Day al een groot kassucces is. Ook in Nederland wint het meer en meer terrein.

Het idee is eenvoudig. Scholieren van een school gaan een dag lang in een gymzaal elders in den lande met elkaar in gesprek. In kleine groepjes maken de leerlingen de zin 'Als je me echt zou kennen, dan...' af. Daarna is een plenair gedeelte, waarbij de aanwezigen aan een kant van een streep staan. Wie zich aangesproken voelt door een stelling van de Amerikaanse leidinggevende, moet naar de andere kant lopen en de streep oversteken.

Mijn gevoel is hierin dubbel. Aan de ene kant is het goed dat middelbare scholieren op deze manier met elkaar in contact komen. We weten immers lang niet alles van elkaar. Het kan zomaar gebeuren dat we met vergelijkbare problemen zitten, zonder het van elkaar te weten. Omdat we elkaar daar niet over horen.

Juist op deze leeftijd is het goed als kinderen -jongvolwassenen, zo je wilt- leren inzien dat de ander meer is dan je van de buitenkant ziet. Achter een glimlach gaat misschien diepe ellende schuil. De stilte verbergt misschien een innerlijke strijd. Gedeelde smart is halve smart, maar gedeelde vreugde is dubbele vreugde.

Maar toch, moeten we van iedereen de diepste roerselen weten? Hoewel in kleine groepjes, worden sommige persoonlijke kwesties op de televisie uitgezonden. Misschien om zo het debat op te starten. Dat kan zijn.

In die groepjes zien we als televisie-kijker de tranen. Van alle kanten worden tissues aangesleept. De scholieren wordt moed ingesproken. Het negatieve zelfbeeld hoort niet zo negatief te zijn. Je mag er zijn, ongeacht je naam, uiterlijk of achtergrond.

En dan het gedeelte waarbij de leerlingen de streep moeten passeren. De Amerikaan die de stellingen poneert, doet dat op gepaste wijze: typisch Amerikaans, met veel emotie. Wie net zijn hart heeft gelucht en de mascara heeft weg gesmeerd met een zakdoekje, zit misschien nog in de emotionele sfeer. Dat gestimuleerd door een stem met een snik, en de tranen lopen weer over de wangen.

Die muziek eronder, natuurlijk hoort daar geen harde heavy metal onder. Maar door de muziek wordt ook de kijker in de emotie gesleept. Zoals we dat gewend zijn van de Amerikaanse televisie, waarbij emotie uitvergroot wordt en de norm lijkt.

In één dag naar onderling respect. Het zou interessant zijn om dat respect te checken. Zonder camera's, zonder poespas. Gewoon vragen, tijdens een mentorgesprek. Heeft de Challenge Day inderdaad respect opgeleverd in je klas? Wordt je inderdaad niet meer gepest? Ervaar je dat je wordt gewaardeerd om wie je bent?

Maar ja, controleer zoiets maar.

maandag 23 juli 2012

Zomergasten, Jan Leyers, Henny Vrienten

Gisteravond was de eerste aflevering van Zomergasten. De Vlaming Jan Leyers presenteerde de avond. Henny Vrienten mocht als gast de spits afbijten. Ik verheugde me erop. Niet zozeer omdat ik hoor bij de zogenaamde linkse grachtengordel, hoewel ik een programma als Zomergasten graag mag zien.

Nee, ik keek uit naar de presentatie van Jan Leyers. Hoe zou hij het doen, als eerste buitenlander die dit programma mag presenteren? Houdt hij zich stand als programma-maker? Over het algemeen genomen vond ik dat Leyers het prima deed. Een goed debuut, vond NRC Handelsblad Leyers' eerste optreden.

Nog meer zag ik uit naar Henny Vrienten. In mijn eerste kennismaking met Doe Maar vond ik de zingende bassist onder doen bij de andere zanger, Ernst Jansz. Die laatstgenoemde was de intellectueel, de man met de mooie poëtische teksten. Nog steeds, maar naarmate de jaren verstreken, ben ik Vrienten als “intellectueel” gaan waarderen.

Dat kwam bij Zomergasten ook duidelijk naar voren. De poëzie (T.S. Elliot: De sensatie van het uitgestelde begrip), Vrientens poëziebundels. De filmmuziek, wat een zeer prominente plaats innam bij het televisie-interview. Vrienten is niet alleen maar de schrijver van 'Smoorverliefd / Liefde is een vreemde ziekte'.

Wel had ik het idee dat de heren elkaar niet altijd goed begrepen. Een woordgrapje dat niet viel bij de gesprekspartner. Of een iets te abrupte of iets te lange stilte. Dat kan komen vanwege een cultuurverschil. Of met de spanning van de avond. Ik weet het niet. Het heeft me evenmin gestoord, maar is me wel opgevallen.

Een mooie avond. Ik heb even mogen aanschuiven bij één van mijn Nederlandse muziekhelden. Jammer dat Vrienten niet meer geloofd. Ik had hem graag in de hemel willen ontmoeten, om nog eens door te praten over muziek en poëzie. Dat zit er niet meer in.

Dan nog maar weer de Zomergasten-aflevering terugkijken.


zondag 22 juli 2012

Bidstond

Vandaag eindigt de Tour de France. Na zo’n 3400 kilometer fietsen heeft Bradley Wiggins dan de beroemde Gele Trui naar het Verenigd Koninkrijk gewonnen. Als eerste Brit mag hij die trui mee naar zijn land nemen.
Gefeliciteerd.
Ik heb vandaag een hele andere tocht gemaakt. Vanmorgen vroeg stapte ik in de auto naar Mariënberg. Dominee Van Tuil preekte in het kader van de Bidstond voor Project Beerze. Een mooie preek, die goed aansloot bij het thema ‘Zing, vecht, huil, bid, lach, werk en bewonder’.
Vervolgens ben ik wezen eten bij Heddie en zijn gezin. Gezellig, om zo op deze manier een familie te ontmoeten die zich actief inzet voor het Project. Ik geniet ervan om zo het contact te onderhouden.
Daarna door naar Tanja, een glaasje drinken om mijn aanwezigheid te bewijzen. Ik had haar tijdens het koffiedrinken wel gezien, maar niet echt gesproken. Vandaar. Aansluitend de mappen van het project, voor de evaluaties, bij Erik en Margeke afgeleverd. Zij kunnen vrijdag aan de slag.
Tussendoor nog gebabbeld met Bram, die ooit naar Australië “vluchtte”. En met Wietze. En Anneke. Bidstond, behalve de start van het project ook een groot sociaal gebeuren.
Mooi.

zaterdag 21 juli 2012

Bob Dylan - People get ready

Even voor iets tussendoor. Ik kende het liedje People Get Ready, in de Unplugged-versie van Rod Stewart. Niet wetend dat Bob Dylan dit lied ook heeft opgenomen. Dylan heeft dit lied gedaan voor de film Flashback. Het is al een film uit 1990. De tijd van Oh Mercy en Under The Red Sky, en Good As I Been To You en World Gone Wrong. Die periode, waarvan wordt gezegd dat het een van Dylans minst creatieve tijd is geweest.
Toch leverde hij weer een pareltje af. Niet een lied van zichzelf. Maar in de beperking van een cover toont zich de meester.


De SGP-vrouwen


Het Europese Hof voor de Rechten van de Mens vindt dat de SGP vrouwen op de lijst moet zetten. Dat is een historische uitspraak in het politiek-juridische gevecht tussen de staatkundig-gereformeerde mannen en de feministische beweging.

De SGP moet de uitspraak nog goed bestuderen voordat de partij daadwerkelijk actie gaat ondernemen. De mannenbroeders zouden de statuten kunnen wijzigen, zodat vrouwen geen strobreed meer in de weg worden gelegd. De kans dat de gereformeerde vrouwen gebruik gaan maken van het passieve kiesrecht is nihil, dus de partij kan dit statuut makkelijk opnemen.

SGP-vrouwen kunnen op de lijst komen staan. Wanneer ze daadwerkelijk gekozen worden, kiezen ze ervoor hun zetel aan een man te geven. Ook dat is uiteraard mogelijk. Ervan uitgaande dat vrouwen stemmentrekkers zijn voor de kleine partij – mogelijker is dat de SGP-kiezers op mannen stemmen. Dan zijn verkiesbare vrouwen enkel een formaliteit, omdat het nou eenmaal moet. De praktijk wijst heel anders uit.

Natuurlijk, ik weet dat dit statuut afwijkt van de man-vrouw-visie van de partij. Kees van der Staaij en zijn vrienden vormen een principiële partij. Niet links lullen en rechts rijden, maar Woord houden. Ik wens ze daarom veel wijsheid toe met deze jurisprudentie.

Trouwens, is het niet vreemd dat een staat of federatie zich bemoeit met partijpolitiek? Met hoe een politieke organisatie is opgebouwd? Dat de PVV maar een lid heeft, is voor het kabinet-Rutte/Verhagen evenmin een bezwaar geweest om zich door die partij te laten gedogen.

vrijdag 20 juli 2012

Herman van Veen – Zo wijs


Vrij naar: Hendrik van Velde (1200)



Wie in de liefde

zo wijs is

dat hij de liefde

dienen kan

omwille van de liefde

moeite doet

is een gelukkig man

het ga hem goed



Van de liefde

komt niet dan liefs

de liefde poetst het hart



Wat zou ik zonder liefde doen

wat zou ik doen



Mijn liedje staat of valt

met de lieve lieve liefde

en hij is gek

die dat niet

zonder meer geloven kan

donderdag 19 juli 2012

Besnijdenis #2


Een week of drie, vier geleden ontstond er grote commotie. Een Duitse rechter vond de besnijdenis van een vierjarig moslim-jongetje kindermishandeling. Het recht van onschendbaarheid van het lichaam woog voor de kleuter zwaarder van het fundamentele recht op godsdienstvrijheid van de ouders. Ik heb toen daar een blog over geschreven.

Vandaag staat in nrc*next een opinie-artikel van ene Bart Braun (1979). Ik ken hem niet, maar onder het artikel staat dat Braun wetenschapsjournalist is. Deze wetenschapper schrijft over besnijdenis, en haalt onder meer ook de argumenten aan die ik in mijn eerste blog over besnijdenis heb genoemd.

Braun noemt als eerste contra-argument dat een besnijdenis gevolgen heeft voor het seksleven. Geen grote invloed, maar toch. Hij is zelf op zijn 25e besneden, en heeft dit dus proefondervindelijk bewezen. De medische argumenten snijden volgens hem weinig hout. Een vervelende woordspeling, maar de bedoeling is helder.

Het oudtestamentische argument dat het goed is voor de hygiëne lijkt zinnig, maar volgens Braun vochten de Israëlieten tegen onbesneden mensen. Die leefden dus ook gewoon, met een voorhuid. Weg argument 1. Dan het tweede argument: de kans op peniskanker wordt verkleint als de penis is besneden. Maar bij voorhuidbezitters is het aantal peniskanker-patiënten erg laag: in Nederland zijn tachtig mannen die deze vorm van kanker hebben. Veel virussen zijn te voorkomen met goed wassen. Derde argument is dat besmetting met aids voor de helft wordt verminderd door een besneden voorhuid. Dat klopt, volgens Braun – in Afrika.

Kortom, de medische argumenten zijn volgens Braun zeer zwak. En daarbij maakt de ingreep wel degelijk inbreuk op iemands seksualiteit en lichamelijke integriteit. Natuurlijk krijgen kinderen geen trauma's of psychische problemen als ze jong zijn besneden. Maar toch: “Tel het kleine maar aanwezige risico op complicaties, en u ziet dat als het nu ineens op zou duiken als religieus verschijnsel, het niet eens verboden zou worden. Het zou al verboden zijn. Terecht adviseert de Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot bevordering de Geneeskunst haar leden om zich 'terughoudend' op te stellen als ouders aan de slag willen gaan met de voorhuid van hun zoon.”

Het zou gelovigen sieren als ze zouden wachten met de besnijdenis totdat de jongen oud genoeg is om zelf te kiezen voor het geloof en de bijbehorende stammenrituelen te kiezen, aldus de wetenschapsjournalist. Desnoods een Nederlandse polderoplossing, waarbij besnijdeniscentra met moslimartsen tegen kostprijs en onder steriele omstandigheden te werk gaan.

Waarvan akte.


***


Graag wil ik kort reageren. Daarbij grijp ik terug op de joodse traditie, die de basis vormt voor mijn christelijk geloof. Wellicht geldt voor moslims vergelijkbare argumenten, maar ik blijf bij mijn leest.

Allereerst de ervaring van Braun zelf. Hij schrijft dat hij een ervaringsdeskundige is op het gebied van besnijdenissen. Hij is zelf besneden, toen hij 25 jaar was. Maar waarom hij is besneden, en waarom op die leeftijd, verteld hij er niet bij. Ik ben nieuwsgierig geworden. Heeft Braun zich laten besnijden om te ontdekken wat zoiets is? Heeft hij zich besneden omdat hij anders niet met zijn liefje kon vrijen? En tot welk geloof is hij besneden? Het islamitisch geloof of het jodendom? Die ene zin levert meer vragen op dan dat het beantwoordt.

Zijn oproep aan de ouders om met besnijden te wachten tot zoonlief oud genoeg is om zelf te kiezen, klinkt erg liberaal. Alsof je zelf verantwoordelijk bent. Terwijl juist in het jodendom en het christendom duidelijk naar voren komt dat God naar de mens toekomt. Bij God ligt het initiatief, Hij gaat een verbond aan met Zijn kinderen, letterlijk. Wanneer de spelregels die God zelf heeft gegeven, worden gehandhaafd, is van kindermishandeling geen sprake.

In veel kerken worden kleine kinderen gedoopt, in plaats van besneden. De besprenkeling met het water is een teken en zegel dat God met die kinderen op weg gaat, dat Hij een verbond met de kinderen sluit. Ook hier komt het initiatief bij God vandaan, zoals dat door de hele Bijbel heen blijkt.

De enige christelijke stroming waarbij de kinderen individueel, zelfstandig en autonoom de keuze maken om gedoopt te worden, is de evangelicale stroming. Hier worden adolescenten gedoopt op het moment dat ze God aanvaarden in hun leven. Maar zelfs dan zullen zij zeggen dat God al sinds hun geboorte met hen aan het werk is.

Niet een heel sterk stuk van Braun dus. Zou hij iets van de religie hebben begrepen? Of overheerst bij hem de darwinistische wetenschap?

woensdag 18 juli 2012

Michael Boogerd, de verslaggever

Michael Boogerd is een voormalige profwielrenner. Hoewel de geur van doping om zijn carrière nooit is vertrokken, wordt Boogerd gewaardeerd om zijn inzet. Hij is de Dirk Kuyt van het wielrennen: aan zijn inzet ligt het niet, hij verdient altijd een zeven, een stabiele factor in een wisselende omgeving.
Na zijn werkzaam leven als profwielrenner, is Boogerd als analyticus aangeschoven bij de NOS. Deze weken is hij te horen naast Herbert Dijkstra en Maarten Ducrot, als ze live de etappe verslaan. Boogie wisselt tussen radio en televisie om zijn mening over de fietsers te geven.
Zo goed als Boogerd was op de fiets, zo matig vind ik hem achter de microfoon. Hij klinkt teveel als iemand die een goede eerste sier wil maken als verslaggever. Het journalistieke vak is iets heel anders dan het wielrennen – en toch probeert Boogerd nonchalant over te komen. “Hoor mij net zo praten als Herbert en Maarten.”
Bewijzen kan ik het niet. Maar let eens op de manier waarop Boogerd de bijnamen van renners (als Vino-kourov) noemt, de manier waarop renners de bus in zitten (in de sjas patat), dat soort dingen. Nee, dan liever Herbert met zijn chateau-verhalen. Die komen mij authentieker over.
Sorry, Boogerd. Fietser, blijf bij je wiel.

dinsdag 17 juli 2012

Een Bijbel-soundtrack bij Elia en de Horeb


Voor de Bijbelstudie van afgelopen zaterdag, leek het dominee Van Zanten een aardig idee om er een liturgie omheen te bouwen. Niet zozeer een psalmen-lijstje, want een echte kerkdienst zou het natuurlijk niet worden. Maar Van Zanten dacht meer aan een seculiere omlijsting van het verhaal over Elia bij de Horeb. Een soundtrack dus. Wat past hierbij?

Ik ben hiermee aan de slag gegaan. Een tiental nummers, niet per definitie uit de gospel- of christelijke wereld. Ik had één voorwaarde: het moest een Nederlandstalig lied zijn. In totaal ongeveer drie kwartier. Graag wil ik die liedjes hier delen. De titels staan in de “liturgische volgorde”, met een klein commentaar.

Helaas zijn niet alle liedjes via YouTube te vinden – schroom daarom niet om mij naar het desbetreffende lied te vragen. Uiteraard ben ik ook bereid om je de soundtrack te laten horen. Wees bij mij thuis van harte welkom!



1. Herman Boon – Neem es even de tijd

Neem es even de tijd / om met God te praten / om alleen met Hem te zijn / Kom tot rust, weest stil, luister maar naar Hem, luister naar zijn zachte stem.

Past precies binnen het thema van rust nemen.

2. Matthijn Buwalda – Schreeuwen naar de hemel

God reageert niet, de stilte is een oorverdovende stilte. Ook dat is stilte. God moet de stilte doorbreken. Maar misschien is zo'n lied juist wel de reden dat God niet reageert: alle drukte van dit lied is als een aardbeving, vuur en wind. En reageert God pas in de stilte ná dit lied. Als antwoord, om de stilte te doorbreken.

Matthijns lied 'Oudegracht' is een mooi vervolg op dit lied.



3. Boudewijn de Groot – Geluid van stilte

The sound of silence. Vertaling van het wonderschone lied van Simon & Garfunkel. Een gesprek met de stilte, met een seculiere interpretatie. “Er rest alleen de stilte”, het antwoord op de nieuwe neongod.



4. Stef Bos – Gebed

Een gebed van de oude zeevaarders, bij Kaap de Goede Hoop. “Het mes op onze keel, het water aan de lippen”. Heer, haal ons hier uit, waarom hebt Gij ons verlaten?

De sfeer van Elia bij de Horeb.



5. Stef Bos – Stilbaai

Alleen al die naam straalt rust uit.

Het een wil dit, het ander wil dat. My woorden wil stil wees, my stilte wil praat. Er is altyd twee kante, wat in ons bestaan

6. Acda en de Munnik – Ren Lenny Ren

Mijn vader is de wind. Hij is er altijd, als je boos bent of verdrietig. Een bijna religieuze tekst, want is God niet net als de wind: je ziet Hem wel maar Hij is er niet? Maar misschien is God niet de Vader de Wind.



7. Matthijn Buwalda – Nachtlicht

Het kan toch niet waar zijn dat er niemand meer naar jouw hart luistert. Hoe zie jij eruit in het nachtlicht? Gelukkig is daar God, die wel luistert in het nachtlicht, het moment van de dag waarin de stilte het van de drukte van alledag heeft gewonnen.

Matthijn schrijft hierover dat hij dit liedje schreef toen hij de trein in Utrecht had gemist en keek naar al die mensen die hem passeerden. 'Weten ze dat ze, temidden van hun gehaast om treinen te halen of thuis te komen, gezien worden door God?'



8. Daniël Lohues – Hij wul de klokken loaten luuden

Over de Tilburgse pastoor Harm Schilder. De buren klaagden dat hij de klokken van zijn kerk te hard liet klinken. Schilder botst met maatschappij, die hem niet begrijpt. Wat een beproeving voor deze herdershond. Hij is als enige overgebleven...

9. Daniël Lohues – Ienige geluud

's Avonds laat, de dag zit erop. Alle apparaten uit, maar nog even zitten om een glaasje te drinken. Op de achtergrond het zachte geluid van iemand die een liedje zingt.



10. Rob de Nijs – Het enige geluid

Een vertaling van het liedje van Lohues. Hiermee is de cirkel weer rond: alles stil, tijd om eens met God te praten. Zou God via de man die zacht een liedje fluit, een boodschap fluisteren?


maandag 16 juli 2012

De stilte van Elia


Afgelopen zaterdag had ik een teambijeenkomst van E&R. Mijn week kwam weer bijeen voor een dag met ontmoeting, zoals dat dan heet. Natuurlijk moest een Bijbelstudie worden voorbereid. Ook voor deze gelegenheid heb ik weer samengewerkt met dominee Van Zanten.

Waar heb je het dan over? Een stuk toerusting, vanzelfsprekend. Als uitgangspunt namen we de profeet Elia, voor wie ik tijdens de projectweek een bord neerzet. De tekst van de toerusting was 1 Koningen 19, Elia bij de Horeb. Die geschiedenis volgt op de drie jaar droogte, en de twist met de Baälpriesters op de Karmel.

Een bijzondere geschiedenis, want Elia is aan het einde van zijn Hebreeuws. Na een goed gesprek met God in de stilte, gaat Elia weer terug naar de bewoonde wereld. Om daar opnieuw misstanden aan de kaak te stellen. Op het hoogste niveau.

Wat we leren uit dit verhaal? God werkt in de geschiedenis meestal niet door machtige en spectaculaire daden, maar op een subtiele en onopvallende manier. Niet altijd door aardbeving, winden en vuren, maar via een stem in een zachte bries.

Daarom is het goed om tijdens zo'n week E&R de tijd te nemen om met God te praten. In de stilte.

zondag 15 juli 2012

Wat is 'de' gemeenschap?


De laatste dagen hebben voor mij in het teken gestaan van 'de gemeenschap'. Het heeft me aan het denken gezet. Bestaat 'de' gemeenschap? Welke groep is het lichaam van Christus? Hoe ziet dat eruit?

Vrijdagavond had ik de afsluiting van het soos-seizoen in Heerenveen. Een Chinese maaltijd, met onder andere de dominee en sooscie.-leden. En gasten die het afgelopen seizoen zijn geweest. Dat is een vorm van gemeenschap. Is dat het lichaam van Jezus?

Zaterdag was ik de hele dag in Hardenberg. Ik ontmoette daar het team waarmee ik over vier weken in Beerze het evangelie ga uitdragen. We hebben met elkaar gesproken, spelletjes gedaan, gegeten; er was, kortom, onderling contact met elkaar.

Vanmorgen deed een jonge vrouw belijdenis in de Morgenster in Leeuwarden. Zij stond voorin de kerk, voor haar nieuwe broers en zussen. Een gemeenschap van familie. Hans Burger preekte vanmiddag ook over het zijn van een gemeenschap. Een kerkelijke familie-gemeenschap.

Na de morgendienst ben ik met een gemeentelid mee naar huis gegaan. We spraken over de gemeente, de preek, Bob Dylan, literatuur, muziek. En we aten samen. Was dat de gemeenschap? Vormden wij samen het lichaam van Christus?

In het boekje behorend bij zijn cd Oudegracht, schrijft Matthijn Buwalda zijn dank aan zijn begeleidingsband. 'Deze cd is net zo goed jullie cd. Een kroon op alles wat we samen hebben meegemaakt,' schrijft de gospelzanger. Maar wat is die muzikale gemeenschap waard, als alleen de naam van Matthijn Buwalda op de cd-hoes prijkt?

Welke gemeenschap was 'de' gemeenschap? Of is er niet één gemeenschap? Misschien is het lichaam van Christus larger than life – en ben ik in verschillende gemeenschappen een andere lichaamsdeel. Zoiets.

vrijdag 13 juli 2012

Vrijdag de dertiende


Ja hoor, het is weer zover: vrijdag de dertiende. Zwarte katten ontwijken, niet onder ladders lopen en vooral uitkijken: alles kan je ongeluk betekenen.

Maar ik geloof er niets van. Geluk of ongeluk hangt niet samen met een datum. Vrijdag de dertiende is de meest succesvolle mythe in onze samenleving.

Het is maar waar je in wilt geloven.

donderdag 12 juli 2012

Vroeger, als meisje...


Het is ongepast om persoonlijke gesprekken af te luisteren. Maar een enkele keer vang je onbewust iets op. Zeker niet als het een gesprek bij het UWV is. Als een gesprek is afgelopen en de twee gesprekspartners nemen afscheid, dan hoor je ze nog wel. Of juist aan het begin, “Meneer De Vries? Ja, dag. Loopt u maar mee, hoor!”

Vanmorgen ving ik een zin op. Eentje maar. Wel een zin die me intrigeerde. Waar zonder meer een verhaal achter zit. Een verhaal wat ik niet ken, en waarschijnlijk ook niet heel gauw zal kunnen achterhalen. Misschien maakt die omstandigheid die zin juist wel heel mythisch.

Ik hoorde een neutrale mannenstem zeggen:

“Vroeger, toen ik nog een meisje was, heb ik wel productiewerk gedaan, heb ik aan de lopende band gestaan.”

woensdag 11 juli 2012

De verloren zoon van Bob Dylan


In Amerika is William DeVogue naar de media gegaan. Hij beweert dat hij de verloren zoon van Bob Dylan is. Zijn moeder had in 1963 een relatie met Dylan, waar William uit geboren is.

Het verhaal is als volgt. William's moeder Anita “Tina” Grace DeVogue vertrok begin jaren zestig naar Greenwich Village, de kunstenaarswijk van New York waar velen hun carrière zijn begonnen. Tina wilde folk-zangeres worden.

Daar ontmoet zij ene Eugene Michael Procyszyn, met wie ze nauw bevriend raakt. Tina en Eugene raken wat uit elkaar, en leven een tijdje gescheiden. Eind 1963 trekt Tina weer bij Eugene in. Zij is dan zwanger, en houdt vol dat Eugene de vader is.

Het kind wordt in het voorjaar van 1964 geboren. Tina, flink aan de drugs, kan de opvoeding niet aan en biedt William na tien maanden aan voor adoptie. Als William drie jaar is, wordt hij geadopteerd. Eugene ziet Tina en William nooit meer.

Als William later zijn vader Eugene opzoekt, vraagt hij hem of Eugene zijn vader is. Eugene antwoordt ontkennend. Na een zoektocht, onder meer via zijn moeder, komt William erachter dat Bob Dylan zijn biologische vader is. Dylan rotzooide wat met Tina, toen zij tijdelijk zonder Eugene leefde.

Uiteraard heeft William via manager Jeff Rosen contact gezocht met Dylan. De zanger kan zich het voorval met Tina niet herinneren, maar ontkent niet dat het gebeurd kan zijn. Een verwantschapstest heeft Dylan geweigerd.

Nu treedt William naar buiten met dit verhaal. Hij maakt een boek en een film over zijn zoektocht. Niet omdat hij geld wil, maar gewoon om zijn verhaal te vertellen. Zie onder meer hier en hier.

Zou het verhaal kunnen kloppen? Ja, natuurlijk kan het kloppen. Maar of het waar is, laat ik in het midden. Ik weet het niet, ik ken de DeVogue's niet, laat staan dat ik dit verhaal ken. Misschien voer voor onderzoekers.

dinsdag 10 juli 2012

Trijntje Oosterhuis – Ken jij mij?

Ref:
Ken je mij? Wie ken je dan?
Weet jij mij beter dan ik?
Ken je mij? Wie ben ik dan?
Weet jij mij beter dan ik?

Ogen die door de zon heen kijken
Zoekend naar de plek waar ik woon
Ben jij beeldspraak voor iemand
die aardig is, of onmetelijk ver,
die niet staat en niet valt
en niet voelt als ik,
niet koud en hooghartig

Ref

Hier is de plek waar ik woon
Een stoel op het water,
Een raam waarlangs het opklarend weer
Of het vallende duister voorbij vaart
Heb je geroepen? Hier ben ik

Ref

Ik zou een woord willen spreken
Dat waar en van mij is
Dat draagt wie ik ben,
dat het houdt,
Ik zou een woord willen spreken
Dat rechtop staat als mens die mij aankijkt en zegt
Ik ben jouw zuiverste zelf,
Vrees niet, versta mij, ik ben, ik ben

Ref

Ben jij de enige voor wiens ogen
Niet is verborgen van mijn naaktheid
Kan jij het hebben,
Als niemand anders,
Dat ik geen licht geef, niet warm ben,
Dat ik niet mooi ben, niet veel
Dat geen bron ontspringt
in mijn diepte
Dat ik alleen dit gezicht heb,
geen ander.
Ben ik door jou, zonder schaamte,
gezien, genomen,
door niemand minder?
Zou dat niet veel teveel waar zijn?
Zou dat niet veel teveel waar zijn?

Ref

(Tekst: Huub Oosterhuis)

maandag 9 juli 2012

Doe Maar's hit


Doe Maar vraagt aan de fans om mee te schrijven aan een nieuw nummer. Dit nummer is ter voorbereiding op de concerten in het GelreDome-stadion in Arnhem. Doe Maar verzorgt in oktober de Symphonica in Rosso. Een mooie publiciteitsstunt, om op die manier het publiek op te warmen voor de herfst.

Het is niet voor het eerst dat “gewone burgers” kunnen meeschrijven met een literair product. Vorig jaar publiceerde schrijver Simon de Waal zijn 'twiller' “Wie een kuil graaft...”. De Waal maakte gebruik van honderden twitterberichten. Haal dan maar je eigen tweet uit het boek.

Grappig. Maar ik had liever gehad dat de vier mannen van Doe Maar zelf met hun liedjes kwamen. Ik vrees dat ze gezwicht zijn voor het geld. De sponsors willen natuurlijk ook wat.

zondag 8 juli 2012

Doe Maar – Symphonica in Rosso: Jan Pijnenburg


DoeMaar is in oktober de zevende aflevering van Symphonica in Rosso. Begonnen als een tiendaagse concert-serie van Marco Borsato, waarbij iedereen in het rood werd uitgenodigd in het GelreDome-stadion in Arnhem. De kans is natuurlijk dat bij Doe Maar het rosso wordt vervangen door zuurstok-roze en fosfor-groen.

Drummer Jan Pijnenburg is niet van de partij. Hij staat doorgaans op de posters van de meest succesvolle bezetting van Doe Maar, maar drumde alleen de live-platen Lijf Aan Lijf (1983) en Hees van Ahoy (2000) mee. Geen enkel studio-album maakte hij volledig mee.

Dat Pijnenburg niet meedoet met de Symphonica-optredens, kan liggen aan een aantal redenen. Ik denk dat de belangrijkste reden is dat hij psychische moeiten kent. Na de reünie in 2000 vertrok Pijnenburg met zijn vrouw Angelina van den Berg naar Portugal om een muziekcafé te openen. Zijn vrouw schreef een boek over die periode.

Wat mij trof, ontroerde, was het feit dat Pijnenburg in Portugal helemaal instortte. Hij werd manisch, was sommige dagen muzikaal enorm productief en creatief, maar na een week stortte hij in een depressie. Nu heeft Pijnenburg de boel redelijk onder controle. Vier jaar geleden drumde hij bij de twee optredens in de Kuip en bij de vier try-outs.

Maar ik denk dat zulke optredens, waarbij een behoorlijke druk en spanning op de muzikanten komt te liggen, te groot is voor Pijnenburg. Ik kan het niet bewijzen of daadwerkelijk onderbouwen, maar misschien is Pijnenburg na 'De Kuip' weer teruggevallen in een depressie of in een manische bui. Dat hij de druk psychisch niet heeft aangekund. En dat hij daarom heeft bedankt om vier avonden naar Arnhem te gaan.

Ik weet hoe lastig het is voor iemand als Pijnenburg om je grote hobby aan je voorbij te laten gaan. Bijzonder pijnlijk. Bij deze de oproep aan de andere Doe Maar-drummer René van Collem, om Pijnenburg niet te laten vergeten. Want die hoort er net zo goed bij.

zaterdag 7 juli 2012

PVV'se dissidenten


Wat is dat toch bij de PVV? Op slag van het zomer- en verkiezingsreces stappen verschillende Kamerleden van die partij uit de fractie. Niet uit de partij, die slechts één lid kent: Geert Wilders. Dinsdag vertrokken Marcial Hernandez, een gereformeerd-vrijgemaakte jongen, en Wim Kortenhoeven de fractie. Zij gaan als tweemansgroep verder. Vrijdag vertrok Jhim van Bemmel, nadat hij niet op de nieuwe kieslijst is gekomen.
Voor Van Bemmel maakt het allemaal weinig uit. Hij staat niet op de lijst, komt dus niet terug en mag genieten van een lange vakantie. De twee andere opgestapte dissidenten wordt wel het een en ander verweten. Hernandez en Kortenhoeven huilen krokodillentranen.
Het Reformatorisch Dagblad, niet vies van enig idolaat gedrag richting de PVV vanwege het islam-standpunt, lijkt op haar schreden te zijn teruggekeerd. Vandaag schrijft Addy de Jong in de serie Wandelgangen:

Wat deze beide heren vooral te verwijten valt, is dat ze niet eerder hebben ingezien welk vlees ze met Wilders en zijn PVV in de kuip hadden. En dat ze niet eerder de daad hebben gesteld die ze dinsdag stelden.

Zo is het. Dapper, maar qua planning niet het meest geschikte moment van de parlementaire vergadercyclus. In het zicht van de haven, zonder directe politieke toekomst opstappen, tjah, de term laf is snel gegeven.

vrijdag 6 juli 2012

Komrij


Gerrit Komrij is overleden. Dat stemt me droevig. Niet alleen vanwege de dood als indringer van het leven. Ook niet alleen omdat een groot Nederlands dichter is heengegaan. Wat me droevig maakt, is de leeftijd van Komrij.

68 jaar oud. Of jong, het is maar net welke leeftijdsaanduiding je voorkeur heeft. 68 jaar. Jonger dan mijn vader, die een jaar ouder is. Komrij is uit mijn vaders generatie. Blijkbaar is die generatie een generatie waarin de dood meer en meer “gewoon” wordt.

Gelukkig, mijn vader leeft nog.

donderdag 5 juli 2012

Jasper van A.


De voormalige directeur van GelreDome in Arnhem is veroordeeld tot een gevangenisstraf. De man heeft zijn vrouw vermoord. Omdat hij bang was dat zij hem zou verlaten.

Is het niet fascinerend? Liever je vrouw vermoorden dan dat zij je verlaat vanwege een betere of mooiere man. In beide gevallen ben je je vrouw kwijt. Dat klopt. Blijkbaar wilde Van A. liever het heft in eigen handen nemen.

Het is ook vernederend als je vrouw je verlaat voor een ander. Blijkbaar kun jij iets niet bieden wat die ander wel kan. Dan maar zelf een einde er aan maken. Jij niet je vrouw, maar die ander ook niet.

woensdag 4 juli 2012

Onafhankelijkheidsdag


We carried you in our arms on Independence Day
And now you'd throw us all aside and put us all away
Oh, what dear daughter 'neath the sun could treat a father so?
To wait upon him hand and foot and always tell him "No"

Tears of rage, tears of grief
Why must I always be the thief?
Come to me now, you know we're so low
And life is brief

It was all very painless when you went out to receive
All that false instruction which we never could believe
And now the heart is filled with gold as if it was a purse
But, oh, what kind of love is this which goes from bad to worse?

Tears of rage, tears of grief
Why must I always be the thief?
Come to me now, you know we're so low
And life is brief

We pointed you the way to go and scratched your name in sand
Though you just thought it was nothing more than a place for you to stand
I want you to know that while we watched you discovered no one would be true
And I myself was among the ones who thought it was just a childish thing to do

Tears of rage, tears of grief
Why must I always be the thief?
Come to me now, you know we're so low
And life is brief


The Band – Tears of rage, geschreven door Bob Dylan en Richard Manuel




dinsdag 3 juli 2012

Wat is een christen?


Samen met Loek ben ik op weg naar Hardenberg. Een vergadering aldaar is ons doel. In de vierzits naast ons zit een man, eind dertig, samen met zijn dochtertje. Hij kijkt regelmatig naar me, terwijl ik aan Loek vertel dat ik met een nieuw boek bezig ben.

Mijn derde boek gaat over Bob Dylan, en stelt de vraag of Dylan nog steeds christen is. De man haakt in. Is het belangrijk dat Dylan christen is, vraagt hij. Is Dylan zichzelf of is hij gemaakt door mensen met geld? Wat is een christen? De man, een West-Vlaming, weet het niet. Zelf is hij als christen opgevoed. Gedoopt, eerste communie, heilige communie, voor de kerk getrouwd. Maar geloven doet hij niet meer.

Het geloof in het instituut kerk is voor hem volledig verdwenen. Dat komt niet door de schandalen over seksueel misbruik. Des mans ongeloof in de kerk komt voort uit de historie. Tijdens de Middeleeuwen was in Avignon een paus. Maar in Rome ook. En de Roomse paus had meer geld (en dus een groter leger) dan de Franse paus. En dus won Rome van Avignon.

Het gevolg: oorlogen waarbij christenen elkaar de tent uit slaan. Religieuze oorlogsvoering, met geld als een belangrijk wapen.

Maar niet alleen de kerk, ook God moet het ontgelden bij de West-Vlaming. Als die God een almachtig persoon is, waarom grijpt Hij dan niet in? In Syrië, waar kinderen worden omgebracht. Trouwens, die Bijbel is een verzameling van fabeltjes. Adam en Eva hebben nooit bestaan. Een schepping? Niets van waar, de bewijzen liggen op tafel dat die schepping nooit gebeurd kan zijn.

In Hardenberg moet de man ook uit de trein. We babbelen nog wat over koetjes en kalfjes, voordat de West-Vlaming met zijn dochtertje de bus naar Slagharen neemt. Loek en ik vervolgen onze weg naar de vergadering van het BeerzeBestuur.

maandag 2 juli 2012

Sint Frederiksteeg

Eén van mijn doopnamen is Frederik. Op deze naam is mijn roepnaam gebaseerd. Deel van mijn identiteit, deze naam. Ik was dan ook blij verrast toen ik zag dat in Leeuwarden een steeg is met dezelfde naam, de Sint Frederiksteeg.

zondag 1 juli 2012

Grand piano

Bob Dylan is weer aan het touren.

Eigenlijk zeg ik dat verkeerd. Want Dylan is al 25 jaar continue op tournee. Sinds de tweede helft van de jaren tachtig is hij bezig met de Never Ending Tour. Al die jaren bijgestaan door zijn trouwe bassist Tony Garnier, de musical director van de Never Ending Band.

Zaterdagavond stond de poet laurete in Engeland, op het Hop Farm-festival. Dylan kwam met een verrassing. Behalve dat hij op zijn keyboard akkoorden aansloeg, en regelmatig op centre stage zijn teksten de wereld toezong, speelde hij op een grand piano.

Een grand piano. Zo'n vleugel, waar Jan Vayne jaloers op zou zijn. Niet alleen Vayne, ook ik had graag Dylan horen piano spelen. Op een échte piano, niet een keyboard-geluidje.

Ik kan er veel over zeggen. Doe ik niet. Ik was er immers niet bij. De Britse The Telegraph was er wel bij. Het enige wat ik hoop, is dat die grand piano in de tourkaravaan wordt meegenomen. Want dan kunnen we mooie dingen verwachten.