Koninginnedag 2013

Omdat Leeuwarden van oudsher een hofstad is, besloot ik het belangrijkste gedeelte van de troonswisseling in de stad mee te maken. Voor de daadwerkelijke abdicatie vertrok ik naar de Prinsentuin, een privé-tuin van de Friese stadhouder Willem Frederik van Nassau-Dietz.

In aanloop naar de Prinsentuin, moest ik over de Groeneweg. Deze weg werd voor Koninginnedag omgetoverd tot de vrijmarkt. Op de Groeneweg kreeg ik van een moslim-evangelist een papiertje in handen gedrukt. WaaromIslam.nl. Dit is de consequentie van de vrijheid van godsdienst, waar Willem van Oranje voor heeft gestreden.

In de Prinsentuin was eveneens een vrijmarkt, maar een stuk minder vol dan de Groeneweg. Die overigens ook niet vol was. Op zoek naar een groot scherm. En inderdaad, dat scherm stond er. Naast de halve tempel.

Niet een heel groot scherm, maar groot genoeg om vanaf het terras van de Koperen Tuin te bekijken. Ik was niet de enige, meer mensen namen plaats op het terras. Naast mij zaten drie Duitse meisjes. Wilhelmus van Nassouwe, ben ik van Duitsen bloed.

De abdicatie werd gevolgd door een aantal Leeuwarders. Niet zo veel, ik schat misschien dertig mensen die naar het scherm in de Prinsentuin keken. Het kan zomaar zijn dat op het Wilhelminaplein meer mensen hebben gekeken naar de troonswisseling. Maar dat heb ik niet kunnen zien.

Rustig. Dat was hoe ik de abdicatie heb beleefd in de Prinsentuin. De vrijmarkt – hebben en nog meer hebben – werd belangrijker gevonden.

Net als bij het Stadhouderlijk Hof, tegenover het stadhuis en waartussen een beeld van stadhouder Willem Lodewijk staat. Daar was het druk. Niet dat je er over hoofden kon lopen. Maar wel werd er gehandeld.

Van die hofstad lijkt weinig over, behalve wat verwijzingen naar het Oranje verleden.

Niek

Ik sta te wachten op de bus naar het station. Een meisje loopt naar de halte. Zij kijkt wat verdrietig, terwijl ze een telefoon aan haar oor houdt. Ze vraagt me of bus 50 al is gepasseerd. Ik zeg haar dat dat nog niet is gebeurd. Het meisje lijkt tevreden.

Even later komt bus 19. Het meisje, nog steeds verdrietig en op zoek naar contact met de buitenwereld via de telefoon, vraagt me of deze bus ook naar het station gaan. Ik beantwoord haar vraag positief.

We stappen beiden in. Zij gaat in de bank achter mij zitten.

Ik hoor haar praten. Gaandeweg het gesprek gaat ze meer huilen.

“Niek? Niek?

(…)

Ben jij nu op school?

(…)

Nee, ben nu onder weg naar school. Heb om kwart over twee les.

(…)

Ik heb het weer niet gehaald.

(…)

Ze gaan niet met me verder.

(…)

Dus die stage wordt nu afgeblazen. Ze zoeken naar een ander, in wie ze wel meer vertrouwen hebben.

(…)

Ze zeiden nog wel, dat als ze niemand vinden dat ik dan misschien in september weer terug kan komen. Maar dat risico willen ze niet meer.

(…)

Nee, papa en mama weten het nog niet.

(…)

Ik weet niet hoe het nu moet met mijn kamer.

(…)

Nou, tot zo.”

Tjah, in zeven minuten tussen bushalte en station wordt toch een heel leven verteld. Het meisje heb ik sindsdien niet meer gezien. Maar misschien hoor ik in een volgende zeven minuten nog iets wijzer.

Mickey Jupp - My typewriter

In my study, in the east wing of my castle, on a dusty desk sits my typewriter
And my typewriter sits on my desk every day and night, never makes a sound
My typewriter, everything it does it does it right, because I write it down
It’s grammatically correct, dots its i’s and crosses t’s
It does what it should do each time I press the keys, oh

My typewriter doesn’t hear the rain or feel the cold
Doesn’t know these troubles of mine
My typewriter only tells me what I want to be told
And it tells me in my time
No matter how I’m feeling if I’m happy or I’m blue
It says the words I can’t say to you, oh

My typewriter, my typewriter, my typewriter, my typewriter

My typewriter sits on my desk every day and night
Never makes a sound
My typewriter, everything it does it does it right, aha
Because I write it down
It’s grammatically correct, dots its i’s and crosses t’s
It does what it should do each time I press the keys, oh

My typewriter, my typewriter, my typewriter, my typewriter
My typewriter, my typewriter, my typewriter, my typewriter

My typewriter

Rotondes

Het actualiteitenprogramma EenVandaag had vandaag, zaterdag, een item over rotondes. En dan met name over de kunst en het onderhoud van de rotondes. Rotondes kosten zo’n 1500 euro aan onderhoud. En wie gaat dat betalen, zoete lieve Gerritje?
Het bedrijfsleven uiteraard. Door middel van sponsoring. En dus zijn steeds meer rotondes te huur.

Klinkt redelijk, zo’n win-win-situatie. De gemeente hoeft de rotonde niet zelf te onderhouden. En het bedrijf heeft een gratis reclame-gebied, waar ook nog iedereen naar moet kijken.

Tjah, rotondes.

Ik moest denken aan wijlen Martin Bril. Voor de Volkskrant maakte de columnist een filmpje. De vragen van Martin Bril. In concreto, want zo kennen we Bril, ging het over de rotonde. En de Brilleske vragen.

Maar daar ging het bij EenVandaag niet over.

Daarom zeg ik haal ik het maar aan.

Koningsspelen

Richard Krajicek leidt vandaag de Koningsspelen. Mooi. Dat is aan de voormalige tennisser wel toevertrouwd. Een goed initiatief, om kinderen via deze weg te laten sporten. Geest en lichaam horen in balans te zijn.

Ik merk aan de Kraai dat een maatpak hem nog niet heel lekker zit. Hij moet wennen aan zijn rol als algemeen bestuurder. Maar dat is een kwestie van tijd, dunkt me. Over een aantal jaar zal hij Minister van Sport worden.

Dan hebben we eindelijk weer een vakman aan de top.

Doesburg

Van de week moest ik naar Doesburg. Een stad in de Achterhoek. Provincie Gelderland. Ik reed er heen met de auto. Eerst door de Veluwe. Waar de natuur altijd een mooi tafereel schildert. Je rijdt daar langs de plaatsen die de Biblebelt vormen.

Epe. Vaassen. Terwolde. Dat soort plaatsen.

De Veluwezoom.

Meer richting Doesburg werd mijn aandacht gevestigd op een afslag. De Steeg. Het was niet een naam van een benzinestation. Of van een bosgebied.

De Steeg is een dorp. 1300 inwoners. Iedereen kent elkaar. Maar ik vermoed dat er niets te beleven valt. Hoewel ik er niet ben geweest. Het is meer een verlangen, dat zich in mij heeft gezet. Om nog een keer naar De Steeg af te reizen.

Alternatieve Koningslied

Zondag schreef ik over het alternatieveKoningslied. Mijn voorkeur ging uit naar die van twee Groningse studenten. Maar ik heb een fout gemaakt. De twee studenten zijn geen Groningers, maar zijn Utrechtenaren. En ze heten  Allard Amelink en Huib Verhoeven.

John Ewbank heeft ook een fout gemaakt. Joop van den Ende, de knuffeloom van de musicals, heeft besloten dat wij toch het Koningslied van Ewbank gaan zingen. Geen gedoe met alternatieven, Dries Roelvink of de W van Wilhelmus.

Tjah.

Moszkowicz

Bram Moszkowicz is geen advocaat meer. Het Hof van Discipline heeft de bekende strafpleiter definitief uit het advocaten-handboek geschrapt. Een einde dus voor Moszkowicz.

Bram volgt hiermee het voorbeeld van zijn broer Robert “Baruch” Moszkowicz. Die laatste werd tot tweemaal uit het ambt van advocaat gezet, onder meer vanwege drugsgebruik. Robert is nu juridisch adviseur.

Beide broers komen uit een joodse advocaten-familie. Vader Max was advocaat, en overleefde de Tweede Wereldoorlog.  Zijn oudste zonen David en Max junior zijn nog wel advocaat.

Bram. Abject. Willem Holleeder. Willem Endstra. Jort Kelder. RTL Boulevard. Bouterse. Wilders. Eva Jinek. Huishoudboekje. Financiële administratie. Zomaar wat termen die verwant zijn aan Bram.

Die geen advocaat meer is.

Koningslied

John Ewbank heeft zijn Koningslied teruggetrokken. Nadat hij het lied vrijdag vrijgaf, heeft de componist van Marco Borsato een storm van kritiek over zich gekregen. En onterecht is dat niet helemaal. Het officiële lied is een verhaal, waar je weinig mee vooruit kunt.

Als zelfs Johan Vlemmix, dé Oranje-ambassadeur bij uitstek, weigert dit lied te zingen, moet je als liedjesschrijver jezelf achter je oren krabben.

Luister zelf.

Wat dat betreft hebben de twee Groningse studenten het veel beter gedaan. Misschien niet helemaal politiek correct, maar wel precies wat onze koning vertegenwoordigt. Ik ben voor een lintje voor de twee studenten. Binnen de kortste keren hebben zij de juiste toon te pakken gekregen.

Letterlijk en figuurlijk.

Hen wacht een mooie toekomst in de nederpop.

Ik ben alleen benieuwd naar hun namen. Weet iemand die?

Inloophuis Achter de Hoven

De Gereformeerde Gemeente in Leeuwarden heeft een inloophuis. Het is gevestigd aan Achter de Hoven. Het inloophuis heet dan ook toepasselijk “Achter de Hoven”. Voor een organisatie dat veel met woorden bezig is, is de naam niet heel erg origineel. Wel dekt “Achter de Hoven” de lading van het inloophuis.

Elke week adverteert de GerGem in de huis-aan-huis-krant van Leeuwarden. Gratis koffie en thee. En de Bijbel. Een open huis. Iedereen is welkom om langs te komen. Voor informatie, een goed gesprek, of gewoon om een kopje koffie te drinken.

Omdat het een zonnige zaterdag is, besluit ik naar zo’n inloopmoment te gaan. Ik heb me voorgenomen om me als niet-gelovige te presenteren. Vooral omdat ik benieuwd ben naar de evangelisatie van de zwarte kousen.

De zaal waar de inloop is, is in de hal van de kerk. Tegenover de ingang zijn de klapdeuren, die toegang geven tot het heilige. De stoffering van de hal is modern, strak. Goede tafels, het ziet er verzorgt uit.

Aan het begin van de hal staat een koffietafel, vervolgens een room devider, en daarachter de koffietafel waar de mensen van de inloop omheen zitten. Links is een trap naar boven, de overloop kent geen balustrade, maar is afgeschermd.

Als ik verder loop naar de ontmoetingstafel, wordt me al een stoel aangeboden door een van de dames. Gelijk krijg ik koffie aangeboden. De dienstdoende vrouw, ver over de zestig, moet daarvoor wel naar het hokje onder de trap. Daar zit klaarblijkelijk de keuken.

Naast de keuken hangt een poster. De brede en de smalle weg. John Bunyan leeft hier. Boven, aan de muur van de overloop, hangen zeven afbeeldingen die het scheppingsverhaal uitbeelden. Ook de zesde dag, wanneer Adam en Eva worden geschapen. Ze dragen geen kleren (en ze schaamden zich niet). Desondanks zijn hun edele delen bij geval afgedekt door fruit of bladeren.

Het gesprek is al flink aan de gang als ik aanschuif. Links van mij zit opa, een oudere man die permanent een jas draagt. Ongeacht of hij binnen of buiten is. Een soort pater familias. Je accepteert wat hij doet.

Naast hem zit een vrouw, het dunne haar opgestoken, en keurig in rok. Zij breit een sok. Naast de brei-vrouw zit de dienstdoende gastvrouw van de inloop. Wanneer ze niet praat, kijkt ze chagrijnig voor zich uit. Hier beneden is het niet.

Naast de gastvrouw zit haar echtgenoot. Als hij praat, leunt hij zijn hoofd ietsjes achterover. En doet hij zijn ogen nog verder dicht totdat er een spleetje tussen de wimpers overblijft. Ik hoor je wel, maar ik zie je niet.

Dan volg een stevige man, met een bos krullen, in een broek dat twijfelt tussen een pyjamabroek en een trainingsbroek, een trui met opgerolde mouwen, en een open wond op de linker onderarm. Hij praat met een buitenlandse tongval, bijna mediterraans.

Tussen de stevige man en mij zit een houthakker. Met een rood-geblokte bloes en een heuptasje om. Een grote grijze baard. Hij doet me denken aan Levon Helm, de zingende drummer van The Band. Maar hij is het niet.

Het gesprek gaat over melk. Koeienmelk. Moedermelk. De scheikundige formules. Opa weet er alles van. Vroeger werkte hij in de melkfabriek. Veertig jaar gedaan. Je hoeft hem niets te vertellen. Ook hebben de deelnemers van de inloop het over water. Met ijzer. Of zout. De hardheid van water. De dikke man vraagt maar door.

Als de houthakker vertrekt, begint de grote man mij te bevragen. Of ik religieus ben. Hij wel, hij is katholiek opgevoed. Heeft later het geloof verlaten, maar is nu weer teruggekeerd. Heeft alle kerken gezien. Hij kent ze allemaal. Van katholiek tot mormoons. Je hoeft hem niets te vertellen.

Over zijn leven heeft hij twee boeken geschreven. Die liggen voor hem. Frans Aja is de schrijver van die boeken. Een zoektocht op Google leert dat Aja een Rechabiet is. Een soort nomade. Gebaseerd op een paar verzen uit Jeremia 35.

Maar dat vertelt hij niet tijdens mijn inwijding in het GerGem-geloof.

Hij en zijn kompanen vertellen een meer technisch verhaal. Over de feitjes van de Bijbel. Over wat een christen is genaamd. Dat soort dingen. Ze leggen niet zomaar hun ziel en zaligheid op tafel. Niet voor een vreemde voorbijganger.

Omdat ik nog een ongelovige ben, krijg ik een aantal dingen toegestopt. Een Bijbel, Statenvertaling. En een boek met Bijbelverhalen. Een soort kinderbijbel. En een aantal folders. Waaronder het kerkblad van de kerk Achter de Hove. Waar een evangelist voorganger is. Die man had eerst een ander leven, maar kreeg het toen op zijn hart om voorganger te worden.

Zo is het toen gekomen.

En ik krijg wat bladen mee. De Paulus, een zendingsblad. De Daniël, voor de jongsten onder ons. Lees het maar. Wat huiswerk. Je komt maar terug als je vragen hebt.

Omdat het nogal wat materiaal is dat ik krijg, wordt me ook een tas aangeboden. Met een opdruk van het inloophuis. Ik stop de materialen in de tas. Dat lijkt me een mooi moment om te vertrekken.

Dat doe ik dan ook.

Ik stap de zonovergoten wereld weer in. Blij als een kind. Met mijn Statenvertaling en de kinderbijbel. Ik kan het leven weer aan.

Record Store Day

Vandaag is het Record Store Day (RSD). Een internationale dag voor de onafhankelijke platenzaak. Even geen Free Record Shop, vandaag. Voor zover die keten zichzelf al niet heeft wegbezuinigd.

Ik kwam sowieso al niet meer in de grote winkelketen. Zeker niet nadat ik in Leeuwarden kennis maakte met Wobbe. Zijn platenzaak op de Voorstreek is mijn hofleverancier voor wat betreft mijn muziek.

Record Store Day is ook een gelegenheid om wat exclusieve elpees en elpee-singels uit te geven. Materiaal dat zo exclusief is, dat het eigenlijk alleen verkocht mag worden voor RSD van dat jaar. Voor de muziekliefhebbers van de oude stempel is RSD dan ook een dag om zich te verheugen.

Een soort Sinterklaas.

Voor de bibliofielen onder de muziekliefhebbers.

Ik heb twee RSD-aankopen gedaan. De eerste is de singel Hallelujah. De A-kant is het origineel van Leonard Cohen. De B-kant is de versie van Jeff Buckley. Een gelimiteerde oplage, want op de achterkant van de hoes staat gestempeld: “No. 001260”.

Deze singel is een promotie voor het boek The Holy or the Broken van journalist Alan Light. Over een van ’s werelds meest gecoverde songs.

De andere singel is Wigwam/Thirsty Boots van Bob Dylan. In tegenstelling tot Hallelujah is de Dylan-singel niet gelimiteerd. Althans, op de hoes is geen stempel of volgnummer te vinden. Dat geeft ook niet, want de Dylan-singel is net zo bijzonder als Hallelujah.

Want Wigwam/Thirsty Boots is de vooruitgeschoven promotie from the forthcoming Bootleg Series vol. 10. De tiende aflevering van The Bootleg Series moet verderop dit jaar verschijnen.

Beide nummers, Wigwam en Thirsty Boots, zijn door Dylan opgenomen tijdens zijn opnamesessies voor Self Portrait uit 1970. De hoesfoto toont ons Dylan in de studio, luisterend naar de opmerkingen van de producer.

Blogger Tom Willems, ‘misschien wel de grootste Dylan-kenner uit de Lage Landen’, schreefvanochtend dat superlatieven tekort komen. Voor de Dylan-singel. Ik ben iets genuanceerder. De singel is inderdaad schitterend, maar maakt mij minder emotioneel van Willems.

Wel ben ik het met hem eens, dat de verwachtingen voor ‘vol. 10’ hooggespannen zijn.

En dat dankzij RSD.

Barchem

Ooit van Barchem gehoord? Waarschijnlijk niet. En als die naam al een belletje doet rinkelen, dan is het een heel stoffig belletje. Want Barchem, in de Gelderse gemeente Lochem gelegen, is niet meer wat het geweest is.

In 2006 telde Barchem nog ruim 1800 inwoners. Dat is zeven jaar geleden. Nu telt het dorp nog maar één buurtsuper, is het de vraag of de plaatselijke basisschool nog wel kan blijven, en is de laatste pinautomaat verdwenen.

Dat zijn geen signalen die duiden op vooruitgang. Barchem is niet de nieuwe Silicon Valley. Barchem is eigenlijk een typisch dorp voor Nederland. De periferie in optima forma.

De Barchemers denken daar overigens heel anders over. Zij hebben namelijk een website gelanceerd. En niet zomaar een website. “Barchem Centraal” heet de website. En het toont alles wat ze te bieden heeft. Leefbaarheid voor jong en oud.

Dit weekeinde is Barchem open voor iedereen. Wie wil, kan even binnenstuiven. Om zo zelf te beoordelen dat Barchem inderdaad een leefbaar dorp is. Binnenkort waarschijnlijk zonder basisschool. Met nog één buurtsuper, waar alle roddels van het dorp worden besproken. Maar zonder een pinautomaat in het dorp.

Tjah, leefbaarheid voor jong en oud. Je moet je kinderen naar school brengen in een dorp, vijftien kilometer verderop. Voor de dagelijkse boodschappen ben je aangewezen op een buurtsuper, maar voor iets luxere dingen moet je opnieuw vijftien kilometer fietsen.

Voor collectegeld moet je eerst pinnen – maar makkelijk kunnen we het niet maken.

Zo is Barchem niet.

Barchem is leefbaar. Geen gehaast. Geen stress. Want blijkbaar gebeurt in Barchem helemaal niets. Zo weinig dat er steeds minder voorzieningen zijn.

Voor jong en oud.

Leeuwarder Marktplaatspoëzie

nrc*next heft een nieuwe rubriek: Marktplaatspoëzie. De redacteur van deze rubriek struint Marktplaats af voor een stukje poëzie. Omdat de schone kunst in een klein hoekje zit.

Vandaag in deze rubriek een stukje uit Leeuwarden. Een rood object hing ‘gisteravond’ (dinsdagavond) tussen 20 en 21 uur boven de Albert Heijn op de Emmakade.  Het was geen vuurwerk, hoewel het object wel met geluid zich bewoog.

De ‘dichter’ wil weten wat het geweest zou kunnen zijn.

Ik wil het ook weten.

Een dag niet geschreven

Een dag niet geschreven is een dag niet geleefd. Dat is natuurlijk niet zo. Dat ik een dag niets op dit blog publiceer, betekent niet dat ik niets heb geschreven. En dus ook niet dat ik niet leef. Maar voor wie graag schrijf, is het wel van belang om te blijven schrijven.

En te publiceren. Wat ik bij deze dan ook doe. Publiceren.

Want ik ben in feite niets anders dan een publicist. Ik blog vrijwel dagelijks, ik houd interviews, schrijf artikelen voor bladen, maak verslagen voor #WijDoenHetZelf, ben als hoofdredacteur betrokken bij het E&R-magazine Tentstof, ben als bladmanager betrokken bij het magazine 316.

Aan schrijven en publiceren geen gebrek. Dat is ook het liefste wat ik doe. Verhalen de wereld in sturen. Dan weer een literair verhaal, dan weer een verslag van een bijeenkomst, dan weer een interview.

En waarom? Om de mensen al schrijvend te entertainen. Te vermaken. Niet om het pure vermaak om maar te vermaken. Maar vooral om mensen kort af te leiden van de dagelijkse beslommeringen. Even een moment om te ontspannen.

Daarom.

Culturele Pitstop

Gisteravond was ik in de Blokhuispoort in Leeuwarden. Aldaar werd de Culturele Pitstop gehouden. De Culturele Pitstop is onderdeel in het traject, dat de gemeente Leeuwarden volgt richting de uitverkiezing van Culturele Hoofdstad 2018. Ook Maastricht en Eindhoven dingen mee naar deze titel.

Wikipedia vertelt: Het doel hiervan is de rijkdom, de verscheidenheid en de gemeenschappelijke kenmerken van de Europese culturen tot hun recht te laten komen en ertoe bij te dragen dat de burgers van de Europese Unie elkaar beter leren kennen.

Een culturele pitstop. Een moment om de banden van de trein, waarin Leeuwarden zit richting de uitverkiezing, te vervangen. Tijd voor een hapje en een drankje. Even een kort moment voor ontspanning voordat er weer geknald en gepresteerd gaat worden.

Ik vond het een gezellige avond. Vooral omdat je zoveel verschillende mensen ziet. Zoals Oeds van de organisatie van Culturele Hoofdstad 2018. Hij deed me denken aan ds. Gert Hutten uit Arnhem. Het maakt niet uit wie er luistert of wat er gezegd moet worden, zolang zíjn kassa maar rinkelt.

Natuurlijk waren er ook de plaatselijke hangjongeren. Voor wie het niet uitmaakt wat voor feestje gehouden wordt. Zolang er maar feest gevierd wordt. En bier geschonken wordt. Jonge moeders (nauwelijks twintig jaar jong) met kinderen van twee jaar oud. Vrouwen van 60, met iets teveel lippestift op.

Schilders, muzikanten, cultuur-minnaars, Leeuwarders. Kortom, iedereen die iets met Kulturele Haadsted 2018 te maken heeft, was aanwezig in de Blokhuispoort.

Leuk, leuk, leuk.

Leeuwarden heeft veel te bieden, merk ik wel. Voor iemand als ik, die graag en veel wil schrijven, en dat ook wil combineren met de Friese Hofstad, is de Culturele Hoofdstad een mooi traject.

In september wordt gekozen welke Nederlandse stad de Europese Culturele Hoofdstad 2018 gekozen. Alleen al de voorbereiding is een bron van creativiteit. En dat zint mij wel.

Bevrijdingsdag Leeuwarden

15 april 1945: om 12.23 uur rijden tanks van het Canadese leger de stad Leeuwarden binnen. Vanuit oostelijke richting, via de Groningerstraatweg naar het centrum van de stad. Royal Canadian Dragoons bevrijden de Friese hofstad, na vijf jaar bezetting door de nazi’s.

Vorig jaar viel 15 april, net als in 1945, op een zondag. Ik woonde toen net een paar weken in Leeuwarden en keek uit op de Canadese vlag. Wat die vlag betekende, wist ik op dat moment nog niet. Het bleek een ‘herdenking’ te zijn van de bevrijding.

Vandaag zijn we een jaar verder, Leeuwarden is 68 jaar bevrijd.

In de Blokhuispoort is vanavond een bijeenkomst over de Culturele Hoofdstad 2018. Een mooie plek, waar allerlei lijntjes samenkomen. De Blokhuispoort was tijdens de oorlog door de Duitsers in beslag genomen – en in de Blokhuispoort werden “misdadigers” opgesloten. Het is vandaag Bevrijdingsdag. En we hebben hoop op de toekenning van Culturele Hoofdstad 2018.

Mooi.

Rokjesdag?!

Ja? Gaat het er morgen dan van komen? Rokjesdag 2013? Dan eindelijk?

De nieuwe weerman Pieter Kuipers Munneke kondigde het vandaag wel aan. Morgen is de eerste dag van het jaar, dat het weer gunstig is. Lekkere temperaturen. Alleen kans op een straf windje - dat zou roet in het eten kunnen gaan gooien.

Maar ik ben benieuwd. Misschien gaat het hele feest wel niet door. Misschien ook wel. Zien we een heel palet aan rokjes.

Misschien.

Leeuwarden - Omsk

Leeuwarder, ken je de foto's uit dit bericht? Heb je de paal wel eens gezien? Het doet me denken aan Drs. P, de liedjesschrijver. Ja, Omsk is een mooie stad, maar net iets te ver weg.

Maggie’s Farm

Deze week overleed Magareth Thatcher. De eerste en enige vrouwelijke premier van het Verenigd Koninkrijk blijft zelfs na haar dood de samenleving verdelen. Love it or leave it. Haar liberale beleid maakte haar tot The Iron Lady.

“Maggie” werd ze ook wel genoemd. In een Spotify-lijstje naar aanleiding van haar dood, zag ik het lied “Maggie’s Farm” staan. De titel doet me denken aan Bob Dylan. Met “Maggie’s Farm” nam Dylan afscheid van zijn oorspronkelijke folk-verleden.

Had Dylan toen profetische gaven voor het voormalige moederland van de Verenigde Staten?

De Harmonie

De Harmonie is het theater in Leeuwarden. Ik ben er een aantal keer geweest voor een concert of een optreden. Zo zag ik in de Harmonie Nico Dijkshoorn & Ronald Giphart, en was ik bij een try-out van Bert Visscher.

Wat ik niet wist, was dat de Harmonie ook de gelegenheid biedt om overdag te werken. Op de overloop van de eerste verdieping is een cirkel. Op de cirkel staan tafeltjes, er zijn stopcontacten en er is gratis wifi.

Voor wie veel thuis werkt, is zo’n werkplek in de Harmonie een mooie gelegenheid om toch ergens anders te werken. En dus zit ik sinds een week in de stadsschouwburg van Leeuwarden.

Omdat het kan.

Symphonica in Rosso – Anouk

De Haagse zangeres Anouk wordt de hoofdact van Symphonica in Rosso 2013. Zij wordt de achtste artiest die SIR gaat doen. Ik ben benieuwd naar het aantal concerten dat ze in dienst van SIR gaat spelen. Zullen het er twee zijn, of misschien vier? Of haalt ze het record van initiator Marco Borsato (tien keer)?

We zullen het wel zien.

Vooralsnog staat de teller op 1. Woensdag 16 oktober zal het gaan gebeuren.

Bij de laatste editie was ik zelf een bezoeker van de SIR. Samen met Stefan luisterde ik naar de mannen van Doe Maar. Het is mijn derde en laatste Doe Maar-bezoek. De band heeft besloten nu écht te stoppen.

Ik vind het een bijzondere reeks aan artiesten die SIR hebben ingevuld. Marco Borsato, Paul de Leeuw, Sting, Lionel Richie, Diana Ross, Nick & Simon, Doe Maar. En dan nu dus Anouk.

Wonderlijk, omdat ik niet helemaal weet welke criteria worden gehanteerd voor de Symphonica-concerten. Het blijft appels met peren vergelijken, maar Marco Borsato is van een ander kaliber dan Paul de Leeuw. Lionel Richie heeft een andere status dan Nick & Simon. Diana Ross is anders dan Doe Maar. En Sting heeft weinig met Anouk.

Maar dat zeg ik. Misschien dat Marco Borsato, de drijvende kracht achter de concerten in GelreDome, daar heel anders over denkt. Misschien dat hij juist de diversiteit in de muziekwereld wil laten zien. Dat een willekeurige artiest met een groots orkest tot bijzondere dingen kan leiden.

In dat laatste geval is Borsato in zijn missie geslaagd.

Maar toch weet ik het niet helemaal.

Selma

Over vier weken is het Dodenherdenking en Bevrijdingsdag. EénVandaag maakte gisteren een reportage over Loods24, waar komende week een monument wordt onthuld. Joden, waaronder 686 kinderen, werden via dit Rotterdamse verzamelpunt naar de vernietigingskampen gestuurd.

Dominee Van Zanten schreef gisteren een blog over de 18.000 vermoorde kinderen.

Ik wil aandacht geven aan Selma Wijnberg. Zij overleefde Sobibor, het vernietigingskamp waar de gevangenen één ding wisten: niémand komt hier ooit vandaan. Het was de bedoeling dat nooit gehoord zou worden over dit kamp. Dat was het plan van de Duitsers.

Maar de geschiedenis liep anders.

Selma en haar toenmalige vriend Chaim overleefden dit kamp wel. In 2010 maakte Ad van Liempt een documentaire over Selma. Een bijzondere vrouw. Ruim een halve eeuw na de oorlog, vertelt Selma over haar ervaringen. Ze praat een mengeling tussen Amerikaans (waar ze sinds jaar en dag woont), Nederlands en een licht Gronings accent.

Selma en haar man Chaim overleven de vlucht uit Sobibor, waarna zij zich verstoppen bij een Pools boeren-echtpaar. Na de oorlog is het drama van de twee nog niet voorbij. Omdat Chaim geen Nederlandse identiteitspapieren heeft, wordt hij niet als Nederlander opgenomen. Ook niet als echtgenoot van Selma, ook niet als joodse overlevende.

Pas in 2010, als de documentaire van Van Liempt via de NOS is uitgezonden, biedt de Nederlandse regering excuses aan Selma aan. Selma weigert; de excuses zijn te laat gekomen. Ab Klink, CDA-minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, moet onverrichter zake weer naar huis.

Over vier weken is het weer gedenken, opdat we niet vergeten.

Koepelkerks afscheid

Vrijdag werd in de Koepelkerk in Leeuwarden een jubileumconcert gehouden. 8 april 1923 was in de Gereformeerde Kerk de eerste dienst. Negentig jaar heeft de Koepelkerk dienstgedaan als kerkgebouw.

In de verleden tijd, inderdaad. Want per 1 april (geen grap) is de Koepelkerk haar functie als kerk kwijt. Tweede Paasdag is voor de voormalige synodaal-gereformeerden een dag van rouw. De kerk zal binnenkort in de huisvesting faciliteren wanneer andere Leeuwarder PKN-gemeentes wegens verbouwing hun pand moeten verlaten.

Maar dan is het over.

Alleen de herinneringen blijven. Aan dominee Zelle die met gemak de kerk vol kreeg, omdat hij als een legendarische predikant bekend stond. Aan organist Jelle de Jong, die in de Koepelkerk onder meer Don’t You Worry Child, van Swedish House Maffia liet horen.

Dan zijn nog niet eens alle huwelijken, trouwerijen en uitvaarten genoemd. Maar dat is nu allemaal geschiedenis. Over en uit.

Schrijver Arjen Bakker, die schrijft en schrapt, heeft een boek gepubliceerd over de Koepelkerk. ‘De gereformeerde kathedraal’. Een kroniek van de Koepelkerk, die geen kerk meer is.

Het sluiten van de Koepelkerk doet min of meer denken aan de psalm van Mozes. Zeventig, tachtig jaren mensenleven, is dat o Heer, om hoog van op te geven? Psalm 90. Toeval? Nee, meer een ironisch feitje.

Overlijdensadvertentie Fred Stutterheim

Vorige week overleed Fred (L.F.H.) Stutterheim. In het Groningse Paterswolde. Fred is nog geen zestig jaar geworden. Een relatief jonge man. Ik stel me voor dat Fred nog aan het werk was, maar richting zijn pensioen ging. Een pre-pensioen, de zaakjes goed voor elkaar.

Zijn nabestaanden publiceerden afgelopen zaterdag in NRC Handelsblad de rouwadvertentie. De twee namen op de advertentie lijken me zijn vrouw en dochter, respectievelijk Nicky Richard (ze heeft haar eigen achternaam gehouden) en Freddy Stutterheim.

Woensdag is Fred gecremeerd in Groningen. De familie laat weten dat tijdens het Paasweekend gelegenheid is tot afscheid nemen. Maar dat tegelijk de familie overtuigd is van het medeleven, en dat alleen gelegenheid zal zijn tot schriftelijke condoléance.

Een zelfbewuste rouwkaart. Laten we de boel niet erger maken dan het is. Dat overdreven gedoe met die condoleances van al die mensen die je soms goed, soms slecht kent. Dat hoeven we niet meer.

Deze teksten waren niet zozeer de aandachtstrekkers van de rouwadvertentie. De intro-tekst van de kaart trok me meer. De nabestaanden openden het overlijdensbericht met: “Nooit meer lachen, huilen, vrijen, genieten, overleggen, bellen, delen en toekomstplannen maken. Vol ongeloof en met intens verdriet moeten wij uw meedelen dat volslagen onverwacht is overleden mijn lieve partner en vader…”

Een hele eerlijke tekst. Fred was eerlijk, trouw, geliefd, een sparrings-partner, een man met wie je een goed gesprek kon voeren. Al belde je om half twaalf ’s nachts, zelfs dan stond Fred altijd voor je klaar.

“We zullen je zo vreselijk gaan missen!” staat in dezelfde advertentie. Dat snap ik wel. Fred ken ik niet persoonlijk (zelfs niet onpersoonlijk), maar het gat dat hij achterlaat, zal niet snel opgevuld worden.

Gezusters Cohen

Op de hoek van de Schrans en de Hollanderdijk in Leeuwarden, achter het station, is een beeld van de gezusters Cohen. Betje en Roosje Cohen, tweelingzusters, beiden koopvrouw te Leeuwarden. Ze leefden van 1881 tot respectievelijk 1951 en 1958.

Opmerkelijk is dat het standbeeld één zus uitbeeldt. Een foutje van kunstenares Karianne Krabbendam. De kunstenares heeft bij het ontwerpen van het beeld per ongeluk gebruik gemaakt  van een foto van de zuster van Betje Cohen, zuster Roosje Cohen.

Blijkbaar was Betje een belangrijke koopvrouw, belangrijker dan haar zus. Maar omdat een tweeling vaak op zichzelf lijkt, kan een ‘verkeerde’ tweelinghelft zomaar voor de andere helft fungeren. En was Roosje even Betje.

De gemeente Leeuwarden besloot na deze fout om beide vrouwen te eren. Dan maar beide zussen geëerd met één beeld. En zo zitten Betje en Roosje daar gevangen in een koopvrouw, op de hoek achter het station.

Bij het kunstwerk staat een aantal bankjes. Een paar weken geleden zag ik op die bankjes een paar mensen zitten. Aan de ene kant een man die als een zwerver eruit zag. Wat verslonsde kleren, en een sigaret in z’n mond. Aan de andere kant een stevige vrouw, met voor haar een grote boodschappentas. Het kon zomaar een nazaat zijn van Betje en Roosje.

Ik vond dat een mooi beeld. Die twee Leeuwarders, die de Cohen-zusters flankeerden.

Alsof die twee dat expres deden. Daar op die hoek achter het station.

Leeuwarder Courant

Soms loop je er zomaar overheen. Letterlijk.

In de Peperstraat in Leeuwarden ligt een putdeksel met een tekst erop. Ik had het nooit gezien. Maar plotseling viel het me op. Hoe dat kwam, weet ik niet meer. Het was er plotseling. En ik kon me niet meer heugen hoe mijn leven eruit zag zónder die putdeksel.

Het is een putdeksel ter ere van het 250-jarig bestaan van de Leeuwarder Courant. Op de plek waar nu die putdeksel ligt, werd in 1752 de eerste editie van de krant gemaakt. En ik liep er altijd maar overheen. Zonder me bewust te zijn van de historische plek.

En vandaag is de Leeuwarder Courant overgegaan tot een ochtendkrant. Gezamenlijk met het Friesch Dagblad. Geen middagkranten meer Neerlands mooiste provincie.

Wel een gedenk-putdeksel.

Hopelijk wordt de Leeuwarder Courant niet onder de voet gelopen. Door wie dan ook.

Gysbert Japicxtraat 82 – deel 2

Bijna een jaar geleden fietste ik naar de Gysbert Japicxtraat, nummer 82. Op zoek naar het huis waar wijlen dominee Zelle woonde. In mijn herinnering was het huis toe aan een opknapbeurt. Een wat louche buurt.

Maar misschien kwam dat ook wel door de regen, zo sloot ik mijn verhaal af.

Nu het Tweede Paasdag was, en de zon met volle kracht scheen, vond ik het tijd om weer te gaan kijken. Misschien viel het allemaal wel mee. En was de straat minder guur dan ik het mij herinnerde.

En inderdaad, door de zon zag de Gysbert Japicxstraat er een stuk prettiger uit. De pastorie was nog steeds dezelfde studentenhuis als in juni vorig jaar. Nog steeds dezelfde afvalcontainers voor de deur. Maar geen papiertje aan het raam dat een kamer te huur is.

In de gang staan fietsen. Zoals studenten hun fietsen in de gang zetten.

De vorige bedevaart werd ik vanaf de overkant van de straat begluurd door een oude buurman. Die buurman mis ik nu. Of ik kan hem niet zien, omdat de zon in de ramen schijnt. Het maakt me ook niet uit.

Gysbert Japicxstraat 82. Ik vraag me af of de studenten weten wat voor geschiedenis er is in dat huis.