NRC's liefdesliedjes

In de nrc*next van dinsdag 12 juni schrijft publicist Jan Drost over de liefde in de muziek. Drost schrijft dat romantische liedjes ons geen steek verder helpen op de liefdesweg. “Ze wurgen ons vaak zelfs een teleurstellend eind terug. Als daarentegen liefdesliedjes ons verder moeten kunnen helpen, welke liedjes verdienen het dan die eretitel te dragen?”

Dat is een mooie opdracht. Welk liedje is daadwerkelijk een liefdesliedje? Voor het gemak stelt Drost alvast een eis. “Liefde maakt kwetsbaar. Liefde slaat een wond. En als het goed is, groeit die niet meer dicht. Geliefden raken elkaar diep, ze doen elkaar in zekere zin iets aan. En hebben dan elkaars helpende had nodig om op eigen benen te staan. (…)

Dat maakt bescheiden. Het maakt dat je je best wilt doen. Liefde in deze overweldigende zin, niet vernederend maar nederig makend, zou wel eens een welkome levensles kunnen zijn in onze tijd en manier van samenleven, waarin het soms lijkt alsof we zelfgenoegzaamheid tot hoogste goed hebben gemaakt. Liefhebben kan ons iets heel anders vertellen. Als we het aandurven het te horen.

Op de lijst van liedjes die het in zich hebben onze wijze van liefhebben te veranderen, verdient dit wat mij betreft een plaats. Maar natuurlijk is er meer. Voor wie goed zoekt, tussen de bergen van romantische rommel, is er veel moois te vinden.”

***

Een mooie uitdaging, lijkt me. Ik probeer een lijstje te maken van liefdesliedjes. Daarvoor maak ik eerst een voorselectie. Want niet uit elke muziekbron wil ik putten. De eis die ik mezelf stel, is zoetsappigheid.

Zo vallen bijvoorbeeld Nick & Simon af. Niet omdat ze niet kunnen zingen. Het duo is de trots van Volendam. Maar de manier waarop ze zingen, is te glad. Ze zijn jong. Waar ze over zingen, lijkt meer op het romantische beeld waar Drost het over heeft.

Mijns inziens heeft een goed liefdesliedje te maken met de stem. Een doorleefde stem komt mij overtuigender over dan de nieuwe generatie. Ik heb het idee dat ik van de doorleefde stem iets kan leren. En niet alleen ik. Misschien zouden de vrienden uit Volendam ook kunnen leren van de bonafide liefdesliedjes.

Tijd om een lijstje te maken.

***

Bob Dylan – To make you feel my love

Nee, Bob Dylan covert met dit lied niet Adele. De Britse zangeres scoorde met 'Make you feel my love' in 2008 een grote hit. Mede vanwege haar jonge stem. Maar de Amerikaanse zingende dichter nam het lied twaalf jaar eerder op. Het verscheen op zijn illustere plaat 'Time out of mind'. De stem van Dylan, duidelijk te horen dat hij niet meer in zijn jonge dagen is. Maar dat maakt de versie van de bard juist zo aantrekkelijk.

I'd go hungry, I'd go black and blue

I'd go crawling down the avenue

There's nothing that I wouldn't do

To make you feel my love

Dit is om kippenvel van te krijgen.

Tom Waits – I hope that I don't fall in love with you

Een man in een bar, die een vrouw ontmoet. Hij met een biertje in zijn hand. Opeens hoort hij dat zij hem roept. En hij hoopt dat hij niet verliefd op haar wordt. Als zij weer weg is, aan het einde van het lied, is het toch zover gekomen: de man is verliefd op haar geworden.

Het is wederom die stem die het hem doet.

Now it's closing time, the music's fading out

Last call for drinks, I'll have another stout.

Turn around to look at you, you're nowhere to be found,

I search the place for your lost face, guess I'll have another round

And I think that I just fell in love with you.

Ik liep een paar jaar geleden met een vriendin door het centrum van haar woonplaats. In dat centrum werd ze aangesproken door een kerkgenoot van haar. Toen we na dat gesprekje verder liepen, zei de vriendin dat ze moest oppassen dat sommige jongens niet verliefd op haar moesten worden. Al was het maar omdat ze al een vriend had.

Een jaar of drie later trouwde ze met haar vriend. Dit voorval ben ik echter nooit vergeten. Evenmin dit lied, wat ik aan die ontmoeting heb gekoppeld. Tom Waits als soundtrack van het leven.

Ernst Jansz – Een eerste klein verraad

Ernst Jansz maakte een bewerking van 'The first cut is the deepest'. In het Nederlands werd dat 'Een eerste klein verraad'. In de liefde wordt je het hardst geraakt door het eerste liefdesverdriet. Jansz koppelt zijn eerste liefdesverdriet aan dat meisje van veertien jaar.

het eerste meisje dat / mij met haar liet vrijen

en hete tranen schreien / omdat zij al dat moois bezat

was nauwelijks veertien jaar / en ik was niet veel ouder

maar zij was mij veel vertrouwder / dat alles bij elkaar

ik gaf haar wat ik had / al was ik onervaren

en nauwelijks te bedaren / heb ik haar liefgehad

en dronken van die wijn / weer aan een vriend verloren

waarna ik heb gezworen / dat het nooit meer zo zou zijn

want zoals het altijd gaat

je kunt het ieder vragen

je wordt het hardst geslagen

door een eerste klein verraad

Zo is het. Het beste medicijn om over een gebroken hart te komen, is een rij met volgende gebroken harten. Daarmee wordt dat eerste kleine verraad niet minder. Je leert er wel mee te leven. Omdat het vaker gebeurd. Niet alleen bij jezelf, maar ook bij anderen. Gedeelde smart is halve smart.

***

Een top-drie. Vraag me morgen weer, en het wordt een andere lijst. Zulke lijsten zijn per geval weer anders. Dat maakt het ook interessant. Goed of fout bestaat niet. Voor veel jongeren zullen artiesten als Jan Smit, Nick & Simon en de 3J's wel de woordvoerders zijn van de eigen gevoelens.

Deze lijst is van mij. Is van vandaag.